จาก Virtual Banking สู่ Digital Banking
หากลองสืบค้นคำจำกัดความของ Virtual Banking ในยุคเริ่มแรกจะพบว่ามันถูกนิยามให้เป็นดั่ง "ธนาคารเสมือน" โดยมีอินเทอร์เน็ตเป็นตัวกลางระหว่างผู้ใช้บริการและธุรกรรมทางการเงิน ซึ่งผู้ใช้บริการสามารถทำธุรกรรมทางการเงินที่ไหนและเมื่อไรก็ได้ด้วยตนเอง อาทิ จ่ายบิล โอน ถอน ฝาก เช็คยอดเงิน ได้เองแบบเรียลไทม์ และยังสามารถ Video Call เพื่อติดต่อเจ้าหน้าที่ของธนาคารได้โดยตรงผ่านคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ แทปเล็ต โดยไม่ต้องไปธนาคารใครจะนึกว่าธนาคารเสมือนจะเกิดขึ้นได้จริง ทุกวันนี้มันก็คือภาพเดียวกันกับคำว่า Digital Banking ในปัจจุบัน แต่แยกออกเป็นสองช่องทางคือ Internet Banking และ Mobile Banking
ปัจจุบัน อินเทอร์เน็ต กับ สมาร์ทโฟนกลายเป็นของคู่กัน และเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตคนยุคใหม่ไปแล้ว หรือเรียกว่า Digital Lifestyle คนกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรมที่ใช้เทคโนโลยีต่างๆ ที่อยู่รอบตัว อินเทอร์เน็ต สมาร์ทโฟน และแก็ดเจ็ดคือของที่ขาดไม่ได้ โลกออนไลน์คือทุกสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นการค้นหาข้อมูล การสร้างสังคม การรับและเผยแพร่ข่าวสาร รวมถึงการตัดสินใจซื้อสินค้าและบริการ พร้อมทั้งอื่นๆ อีกมากมายที่เขาเหล่านั้นสามารถเข้าถึงได้อย่างรวดเร็ว ทุกอย่างจะถูกเชื่อมต่อด้วยเทคโนโลยีของโลกดิจิทัล
เวลาพูดถึง Digital Lifestyle จะนึกถึงความสะดวก รวดเร็ว เข้าถึงได้ทันที นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมถึงหมดยุคของการเข้าคิวเพื่อรอทำธุรกรรมทางการเงิน ในเมื่อคุณสามารถโอนเงิน เช็คยอดเงิน ชำระค่าบัตรเครดิตในระหว่างที่คุณกำลังเดินทางไปทำงาน หรือแม้กระทั่งเช็คดอกเบี้ยก่อนเข้านอน รวมทั้งการมีระบบสื่อสารไร้สายความเร็วสูงในยุค 4G อย่างเต็มตัว สัญญาณที่เร็วและแรงยิ่งส่งผลดีให้การใช้งานสมาร์ทโฟนสะดวกและรวดเร็วง่ายขึ้น ทำให้ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่เปลี่ยนวิถีเป็นยุคดิจิทัลอย่างเต็มตัว เห็นได้จากข้อมูลของแบงค์ชาติพบว่า ปี 2015 เทียบกับปี 2014 Internet Banking มีการเติบโตขึ้น 20% ในขณะที่ Mobile Banking เติบโตมากขึ้นกว่า 50%
Digital Lifestyle ในรูปแบบ Digital Banking
เมื่อ Digital Banking ไม่ใช่เทรนด์แต่คือรูปแบบการทำธุรกรรมทางการเงินในชีวิตปัจจุบันและจะพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ อีกในอนาคต ซึ่งในต่างประเทศมีการนำ Digital มาใช้กับการธนาคารก็มีให้เห็นกันมาก่อนหน้านี้แล้ว เช่น การเกิดขึ้นของ BitCoin จัดอยู่ในกลุ่มที่เรียกกันว่า เงินดิจิทัล (Digital money) หรือ เงินเสมือนจริง (Virtual currency) ที่สามารถใช้เพื่อซื้อสินค้าและบริการจริงจากร้านค้าออนไลน์และร้านค้าทั่วไป รวมถึง ร้านอาหาร โรงแรม เป็นต้น โดยไม่ต้องผ่านธนาคารกลางในการทำธุรกรรมทางการเงิน และอยู่ภายใต้การดูแลของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทั่วโลก ซึ่งประเทศเยอรมันออกประกาศรับรองให้ BitCoin เป็นสินทรัพย์ส่วนบุคคลเช่นเดียวกับหุ้นและพันธบัตร และอีกหนึ่งตัวอย่างที่น่าสนใจ คือ เซเว่นแบงค์ ธนาคารดิจิทัลของญี่ปุ่น ด้วยคอนเซปต์โอนเงินได้ตลอดเวลาที่คุณต้องการซึ่งไม่มีสาขา ทำให้ค่าธรรมเนียมการโอนถูกกว่าการโอนผ่านธนาคารพาณิชย์ทั่วไป โดยไม่มีสมุดเงินฝาก สามารถทำธุรกรรมการเงินได้เอง ผ่านอินเทอร์เน็ต แอปของธนาคารเซเว่น และตู้เอทีเอ็มเซเว่น ส่วนในประเทศไทยเราก็ได้เห็นหลายธนาคารต่างคิดค้นผลิตภัณฑ์และพัฒนาระบบเพื่อตอบโจทย์รูปแบบการใช้ชีวิตในยุคดิจิทัล
หนึ่งในรูปแบบที่เห็นได้ชัด คือ ME by TMB ที่เปิดตัวมากว่า 4 ปีแล้ว ภายใต้คอนเซปต์ "Self-Service Banking" ให้ลูกค้าทำธุรกรรมด้วยตนเองเพื่อผลตอบแทนที่มากกว่า นับเป็นปรากฎการณ์แปลกใหม่สำหรับวงการธนาคารที่กล้าฉีกกฎธนาคารแบบเดิมๆ โดยลูกค้าไปยืนยันตัวตนที่สาขาเพียงครั้งเดียว หลังจากนั้นลูกค้าไม่จำเป็นต้องเดินทางไปสาขาอีกเลย เพราะ ME ถูกออกแบบมาให้รองรับการทำธุรกรรมทางการเงินได้ทุกที่ ทุกเวลา ไม่ว่าจะเป็น ฝาก โอน เช็คยอดเงิน และเช็คดอกเบี้ยสะสม ผ่านช่องทางออนไลน์ แอปพลิเคชัน และบริการ call center ที่ช่วยคุณทำธุรกรรมการเงินได้ตลอด 24 ชั่วโมง นับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกให้ผู้บริโภคสามารถบริหารจัดการเงินของคุณได้เองเสมือนย่อโลกการเงินมาไว้ในมือคุณ
มีการคาดการณ์ว่าภายในระยะเวลา 10 ปีข้างหน้า ธนาคารพาณิชย์รูปแบบเดิมๆ จะมีวิวัฒนาการที่เปลี่ยนไป รูปแบบการทำธุรกรรมทางการเงินแบบ Digital Banking จะเข้ามาแทนที่คุณอาจได้เห็นการทำธุรกรรมการเงินผ่านอุปกรณ์เทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น เพียงใส่แว่นตา VR หรือได้เห็นตู้ ATM ที่ถูกออกแบบมาให้สามารถทำธุรกรรมได้ทุกอย่างเสมือนมีพนักงานบริการประจำที่สาขา พอถึงเวลานั้นคุณอาจลืมการไปสาขาแล้วก็เป็นได้