ธรรมชาติเราทุกคนเกิดมามีกรรมอย่างน้อย 2 อย่าง คือ กรรมที่ทำแล้วมีผลเป็นสีดำ เป็นกรรมที่ทำให้เกิดทุกข์ เพราะเป็นการกระทำที่ปนเปื้อน ส่วนกรรมอีกแบบ คือกรรมที่ทำให้เกิดสุข ทำไปแล้วคิดย้อนถึงภายหลังก็เป็นสุขใจ ถ้าไม่ได้ศึกษา ไม่สังเกต เราจะไม่ระวัง ในทางธรรมจึงกล่าวว่า อย่าเรียนธรรมแต่เพียงรู้ ทว่ารู้แล้วต้องลงมือปฏิบัติ เพื่อพัฒนาไปสู่การขบคิด ใคร่ครวญ ถ้ารู้แต่ไม่ใคร่ครวญ จะเหมือนมีขยะมากมายมารบกวน คนเรียนธรรมจะถูกสอนให้กำหนดไว้ 2 อย่าง คือ รู้ทุกข์และรู้จักวางทุกข์ ที่ต้องรู้ทุกข์ก่อนก็เพื่อไม่ให้เรายึดทุกข์นั้นว่าเป็นของเรา
"สัพเพ ธัมมา นาลัง อภินิเวสายะ" สิ่งทั้งปวงอันบุคคลไม่ควรเข้าไปยึดเป็นของเรา
พระธรรมโกศาจารย์ หรือท่านพุทธทาสภิกขุ กล่าวไว้ว่า "นี่ก็ของกู โน่นก็ของกู ยึดมากเลยทุกข์มาก" การที่วางไม่เป็น ใจก็เป็นทุกข์ ยึดอะไรไว้ก็ทุกข์กับเรื่องนั้น กำมือไว้นานๆ แม้ในฝ่ามือไม่มีอะไรแต่นานไปก็เมื่อย เลื่อนเป็นความทุกข์ ถืออะไรไว้นานๆ ไม่ได้วาง แม้จะเบาแต่ถือนานเข้าก็หนัก ยึดนานๆ วางไม่เป็น ก็เย็นไม่ได้ ธรรมชาติของจิตใจก็เป็นอยู่อย่างนี้
การปล่อยวางนั้นฝึกได้จากการหัดปล่อยวางใจตนจากคำพูดคนอื่น พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า ใครเตือนเรา คือ ผู้ชี้ขุมทรัพย์ แสดงว่าเขารักเราจริง แต่บางคนไม่เป็นเช่นนั้น ใครบอกใครเตือนก็หงุดหงิด พาลพาโล เพราะใจไม่วาง ใจมันยึด นึกว่าเขาว่าเรา ตำหนิเรา เสียงเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ก็ดับไป ในทางธรรมเขาให้เรามีภูมิคุ้มกัน ให้พึงระลึกไว้เสมอว่า
เมื่อใครด่าเราอย่าโกรธลงโทษเขา ในเมื่อเราไม่ได้เป็นเช่นเขาว่า หากว่าเป็นจริงจังดั่งวาจา หากใครว่าอย่าโกรธเขาเราเป็นเอง ธรรมดาคำด่านั้นเกิดขึ้นในใจก่อน เมื่อใจเกิดบาป ใจก็เสวยอารมณ์ทุกข์ แต่เมื่อใจเกิดบุญ ก็เกิดอารมณ์สุข ดังนั้นเมื่อปากใครด่าแสดงว่าสิ่งสกปรกหลุดออกจากปากเขา กว่าเสียงนั้นจะไปถึงคนที่ต้องการด่าก็โดนตัวเองก่อนเสียแล้ว เขาถึงว่า คนด่าขาดทุนสามส่วน ใจก็เก็บบาป ระเบดออกมาทางช่องปาก ปากก็เสีย หูก็ยังได้ยินสิ่งเสียๆ อีก คนด่าจึงมีแต่ขาดทุน แล้วเราจะถือให้หนัก เก็บไว้ให้ทุกข์ทำไม ปล่อยไปวางไปให้ใจสบายดีกว่า เช่นนี้แล้วจึงกล่าวได้ว่า "เพราะวางเป็นจึงเย็นใจ"
สำหรับผู้สนใจร่วมฟังธรรมบรรยายดีๆ ในโครงการ "เรายกวัดมาไว้ที่เซเว่นฯ" ได้ที่ชั้น 11 อาคาร ซี.พี.ทาวเวอร์ ถนนสีลม ทุกวันศุกร์ เวลา 12:00-13:30 น. โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ