อาจพบผู้ป่วยได้ถึง 5,000 ราย ขอให้เน้นการรักษาความสะอาดในห้องเรียน ห้องน้ำห้องส้วม วัสดุอุปกรณ์ เครื่องเล่นต่างๆ และให้ครูตรวจคัดกรองเด็กทุกวัน หากพบเด็กป่วย คือมีไข้ มีตุ่มแดงขึ้นในปาก ที่ฝ่ามือ ไม่คันให้แยกเด็กป่วยและให้หยุดเรียนจนกว่าจะหายเป็นปกติ
นพ.โสภณ เมฆธน อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวระหว่างลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมศูนย์เด็กเล็กปลอดโรค ที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดบางไผ่ อ. บางบัวทอง จ. นนทบุรี ว่า ขณะนี้เริ่มเข้าสู่ฤดูฝน อากาศเย็นและชื้น เอื้อต่อการเจริญของเชื้อโรคต่างๆ และโรงเรียนเปิดเทอมแล้ว โรคที่กระทรวงสาธารณสุขมีความเป็นห่วงเป็นพิเศษคือโรคมือ เท้า ปาก โรคนี้พบได้ตลอดปี แต่จะพบมากในช่วงฤดูฝน ในปี 2557 นี้พบจำนวนผู้ป่วยมีแนวโน้มสูงขึ้น ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. - 15 มิ.ย. 2557 จากข้อมูลสำนักระบาดวิทยาพบผู้ป่วยโรคมือ เท้า ปาก ทั่วประเทศ 17,277 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต กลุ่มอายุที่พบมากที่สุดคือ 1 ปี รองลงมา คือ 2 ปี และ 3 ปี โดย 5 จังหวัดที่มีอัตราป่วยสูงสุด ได้แก่ เชียงราย รองลงมา คือ แม่ฮ่องสอน เพชรบุรีประจวบคีรีขันธ์ และ จันทบุรี ตามลำดับ ทั้งนี้กรมควบคุมโรคได้มอบหมายให้สำนักงานป้องกันควบคุมโรคในพื้นที่ประสานการดำเนินงานร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขทุกจังหวัดและกรุงเทพฯ ให้เฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง ประชาสัมพันธ์แจ้งเตือนประชาชนในการป้องกันโรค และประสานความร่วมมือหน่วยงานเกี่ยวข้อง เช่น อบต. ผู้บริหารโรงเรียนในการดูแลพื้นที่เสี่ยงสำคัญคือ ศูนย์เด็กเล็ก โรงเรียนอนุบาล ซึ่งมีเด็กอยู่รวมกันจำนวนมาก ให้ครูตรวจไข้เด็กทุกวันตอนเช้า หากพบมีไข้ มีตุ่มใสขึ้นตามมือ ในปาก ขอให้สงสัยว่าอาจเป็นโรคมือ เท้า ปาก ให้เด็กหยุดเรียนจนกว่าจะหายป่วย
สำหรับมาตรการดำเนินการในศูนย์เด็กเล็กและโรงเรียนอนุบาลคุณภาพปลอดโรค มี 5 ข้อ ได้แก่ 1. การจัดทำแนวทางการป้องกันควบคุมโรคติดต่อในศูนย์เด็กเล็กและโรงเรียนอนุบาล สำหรับครูผู้ดูแลเด็กโดยเน้น 3 ยุทธศาสตร์ คือ ครูผู้ดูแลเด็กมีสุขภาพและความรู้ดี การบริหารจัดการดีและสภาพแวดล้อมดี 2. การนิเทศติดตามผลการดำเนินงานตามแนวทางการป้องกันควบคุมโรคติดต่อในศูนย์เด็กเล็ก และโรงเรียนอนุบาล 3. การให้การรับรองผลการดำเนินงานเป็น “ศูนย์เด็กเล็กคุณภาพ-ปลอดโรค” แก่ศูนย์เด็กเล็ก ที่สามารถดำเนินงานได้ถูกต้องตามข้อกำหนด 4. การจัดทำสื่อการเรียนการสอนแก่ศูนย์เด็กเล็ก ด้านการป้องกันควบคุมโรคติดต่อ และ 5. โครงการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคติดต่อในศูนย์เด็กเล็กและโรงเรียนอนุบาล ซึ่งจัดขึ้นทุกปี โดยกรมควบคุมโรคได้มีการติดตามประเมินผลการดำเนินงานและมอบใบประกาศศูนย์เด็กเล็กที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน ศูนย์เด็กเล็กปลอดโรค กรมควบคุมโรค ตั้งแต่ปี 2554 เป็นต้นมา รวมทั้งได้จัดให้มีการมอบโล่ประกาศเกียรติคุณและเชิดชูศูนย์เด็กเล็กที่มีการดำเนินงานดีเด่นทุกปี
นพ.โสภณ กล่าวเพิ่มเติมว่า โรคมือ เท้า ปาก มีสาเหตุจากเชื้อไวรัสโรคนี้จะติดต่อกัน และเข้าทางปาก โดยเชื้อติดมากับมือที่สัมผัสกับน้ำมูก น้ำลาย น้ำในตุ่มพองหรือแผลของผู้ป่วย และอุจจาระของผู้ป่วย อาการป่วย จะเริ่มจาก มีไข้ มีตุ่มแดงขึ้นในปาก มักพบที่ลิ้น เหงือก และกระพุ้งแก้ม ทำให้เจ็บปาก ไม่อยากทานอาหาร ตุ่มอาจพบที่บริเวณฝ่ามือ นิ้วมือ ฝ่าเท้า และอาจพบที่ก้น หัวเข่าได้เช่นกัน ตุ่มมักไม่คัน แต่กดจะเจ็บ ต่อมาตุ่มจะแตกเป็นหลุมตื้นๆ อาการจะดีขึ้นและแผลหายไปใน 7 -10 วัน ส่วนใหญ่เด็กที่ป่วย มักพบในกลุ่มเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ส่วนใหญ่พบในสถานที่เด็กอยู่รวมกันจำนวนมาก เช่น สถานรับเลี้ยงเด็ก ศูนย์เด็กเล็กและโรงเรียนอนุบาล โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ไม่ถูกสุขลักษณะ และอยู่กันอย่างแออัด โรคนี้ไม่มียารักษา ไม่มีวัคซีนป้องกัน เมื่อป่วยแล้วส่วนใหญ่กว่าร้อยละ 99 อาการจะหายได้เอง ภายใน 7- 10 วัน การรักษา จะเน้นเพื่อบรรเทาอาการ เช่น การใช้ยาลดไข้ ยาแก้ปวด ยาทาแก้ปวดแผลที่ลิ้น และกระพุ้งแก้ม ผู้ดูแลเด็กควรเช็ดตัวลดไข้เป็นระยะ และให้เด็กรับประทานอาหารอ่อนๆ รสไม่จัด ดื่มน้ำ น้ำผลไม้หรือไอศกรีมเย็นๆ และนอนพักผ่อนมากๆ ถ้าเป็นเด็กอ่อน อาจต้องป้อนนมให้แทนการดูดนม เพื่อลดการปวดแผลในปาก ที่สำคัญคือการป้องกันอาการแทรกซ้อนที่อาจรุนแรงถึงเสียชีวิต
“วิธีที่ลดการเจ็บป่วยดีที่สุดคือการป้องกัน โดยการรักษาความสะอาดร่างกาย ตัดเล็บให้สั้น หมั่นล้างมือด้วยน้ำสบู่บ่อย ๆ โดยเฉพาะหลังการขับถ่ายและก่อนรับประทานอาหาร รวมทั้งใช้ช้อนกลาง และไม่ใช้สิ่งของร่วมกัน หากพบมีเด็กในโรงเรียนอนุบาล ศูนย์เด็กเล็ก หรือสถานรับเลี้ยงเด็กป่วยด้วยโรคมือ เท้า ปาก ต้องแยกเด็กป่วยออกจากกลุ่มเพื่อน ให้พักที่บ้านเป็นเวลา 1 สัปดาห์ และให้ทำความสะอาดพื้น ห้องน้ำ สุขา เครื่องใช้ ของเล่น สนามเด็กเล่น ตลอดจนเสื้อผ้า ที่อาจปนเปื้อนเชื้อ โดยใช้นํ้ายาฆ่าเชื้อที่ใช้ทั่วไปหากมีเด็กป่วยจำนวนมาก
อาจจำเป็นต้องปิดสถานที่ชั่วคราว เป็นเวลา 1-2 สัปดาห์ และทำความสะอาดฆ่าเชื้อโรคโดยอาจใช้สารละลายเจือจางของน้ำยาฟอกขาว 1 ส่วนผสมกับน้ำ 30 ส่วน อย่างไรก็ดี หากผู้ปกครองสังเกตเห็นลูกที่ป่วยเป็นโรคมือ เท้า ปาก อาการไม่ดีขึ้น ยังมีไข้สูง ซึม อาเจียนบ่อย ๆ หายใจหอบ แขนขาอ่อนแรง ไม่รับประทานอาหารและนํ้า ขอให้รีบพาไปพบแพทย์ หรือโทรสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สำนักโรคติดต่ออุบัติใหม่ โทร. 025903159 หรือสายด่วนกรมควบคุมโรค 1422” นพ.โสภณ กล่าว