ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิงวรรณี นิธิยานันท์ นายกสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เปิดเผยว่า ทางสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ร่วมกับกรุงเทพมหานคร และ ได้รับการสนับสนุนจากบริษัท แอสตร้าเซนเนก้า (ประเทศไทย) จำกัด จัดกิจกรรม โครงการรณรงค์หยุด...เบาหวาน “STOP DIABETES NOW” เพื่อต้องการรณรงค์ให้ทุกคนได้ตระหนักถึงอันตรายจากโรคเบาหวาน เพราะถ้าเป็นเบาหวานแล้ว แต่ไม่รักษา ควบคุม ดูแล ให้ดี ก็จะกลายเป็นต้นเหตุที่สำคัญ ทำให้คนจำนวนมากนับล้าน ๆ คน ต้องเสียชีวิตจากโรคหัวใจ โรคไตพิการเป็นอัมพาต อัมพฤกษ์ และตาบอดได้
ขณะนี้สถานการณ์โรคเบาหวานกำลังเข้าขั้นวิกฤติ กำลังเป็นภัยเงียบของคนไทยและคนทั่วโลก ล่าสุดพบว่าทั่วทั้งโลกมีผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานจำนวน 371 ล้านคน และจำนวนยังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยคาดว่า ในปี พ.ศ. 2573 จะมีผู้ป่วยถึง 552 ล้านคน โดยร้อยละ 80 ของผู้ป่วยอยู่ในประเทศด้อยพัฒนาและประเทศกำลังพัฒนา
ในส่วนของประเทศไทยผลการสำรวจสุขภาพของคนไทยที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไปทั่วประเทศครั้งล่าสุดเมื่อปี พ.ศ. 2552 พบคนไทยป่วยเป็นโรคเบาหวาน 3.5 ล้านคน และเสียชีวิตจากโรคเบาหวานเฉลี่ยปีละเกือบ 8,000 คน และในปี พ.ศ. 2554 มีผู้เสียชีวิตด้วยโรคเบาหวาน 21 คนต่อวัน แนวโน้มพบในเด็กมากขึ้น เนื่องจากในขณะนี้เด็กเผชิญความอ้วนกินหวานมากขึ้น หากไม่มีการควบคุมโรคที่ดีพอ คาดว่าในอีก 8 ปีข้างหน้าจะพบคนไทยเป็นผู้ป่วยเบาหวานถึง 4.7 ล้านคน เป็นตัวเลขที่น่าตกตลึงมาก ที่น่าเป็นห่วงในขณะนี้พบว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวาน 1 ใน 3 หรือประมาณ 1.2 ล้านคน ไม่รู้ว่าตนเองเป็นโรคเบาหวาน เนื่องจากไม่เคยได้รับการตรวจวินิจฉัยมาก่อน และผู้ป่วยบางส่วนรู้ตัวแล้วแต่ไม่ได้รักษา
มีผู้ป่วยเบาหวานที่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติเพียงร้อยละ 29 อีกประมาณร้อยละ 70 คุมระดับน้ำตาลไม่ได้ เกิดโรคแทรกซ้อน ทั้งโรคหัวใจ เท้าเน่า ไตวาย ตามมา แต่ละปีมีค่าดูแลรักษาผู้ป่วยเบาหวานสูงถึง 47,596 ล้าน
แพทย์หญิงวรรณี กล่าวต่อไปว่า ดังนั้นเราจึงต้องช่วยกันทุกภาคฝ่าย ทั้งภาครัฐ และเอกชนเพื่อช่วยกันรณรงค์ให้เห็นถึงความสำคัญของโรคเบาหวาน เร่งควบคุมป้องกันลดจำนวนคนป่วยลง โดยตรวจคัดกรองเบาหวานในประชาชน ให้คำปรึกษาที่เกี่ยวข้องในการดูแลรักษาตัวเอง และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพไม่ให้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน และค้นหาผู้ป่วยเบาหวานรายใหม่ ๆ โดยเฉพาะในกลุ่มอายุ 15 ปี ขึ้นไป ให้ครอบคลุมมากขึ้น เพื่อค้นหากลุ่มเสี่ยง ผู้ที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานแล้ว ให้ได้รับการดูแลรักษาที่ถูกต้อง โดยเน้นการปฏิบัติตัว 3 อ. คือ ควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย การใช้ยาควบคุมอาการ โดยจะมีการตรวจเพื่อป้องกันโรคแทรกซ้อน เช่น ตาบอดจากเบาหวานขึ้นตาให้ได้ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 60 ของผู้ป่วย
โรคเบาหวานเป็นความผิดปกติของร่างกายที่มีการผลิตฮอร์โมน อินซูลิน ไม่เพียงพอหรือร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินมาตรฐาน หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม เมื่อน้ำตาลในกระแสเลือดมากจะทำให้เลือดมีความเข้มข้น และหนืดมากขึ้นหัวใจทำงานหนักขึ้น หลอดเลือดรับแรงดันมากขึ้น ซึ่งจะก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนตามมา
ผู้ป่วยเบาหวานในประเทศไทยร้อยละ 95 เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งเกิดจากการกิน ขาดการออกกำลังกาย น้ำหนักเกิน ส่วนโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ซึ่งเป็นเบาหวานที่เกิดจากกรรมพันธุ์ พบเพียงร้อยละ 4 สาเหตุเกิดจากเซลล์ตับอ่อนหยุดผลิตฮอร์โมน อินซูลิน พบมากในคนอายุน้อยกว่า 25 ปี ทำให้ผู้ป่วยมีอาการเบาหวานเฉียบพลัน มีภาวะเลือดเป็นกรด ระดับน้ำตาลในเลือดสูง อาการรุนแรงถ้าไม่ได้รับการรักษาทันท่วงทีอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
ด้าน ดร.ผุสดี ตามไท รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร รักษาราชการแทนผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า ทางกรุงเทพมหานคร ได้ตระหนักถึงความสำคัญของโรคเบาหวานที่เป็นปัญหาด้านสาธารณสุข ซึ่งพบว่าคนที่ เป็นโรคเบาหวานมักจะไม่รู้ตัวว่าเป็นโรคเบาหวาน ทาง กทม. จึงร่วมมือกับสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย และภาคเอกชน ดำเนินการจัดกิจกรรมรณรงค์หยุดเบาหวาน เพื่อป้องกัน ควบคุมการเจ็บป่วย และดูแลไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยเบาหวาน ที่เป็นสาเหตุสำคัญนำไปสู่การเสียชีวิต หรือทุพพลภาพ