หน่วยงานภาครัฐนำโดยสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.), จังหวัดลำปาง, เทศบาลนครลำปาง ผนึกกำลังกับเครือข่ายภาคประชาชนจังหวัดลำปาง ผลักดันโครงการ “พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปางหรือมิวเซียมลำปาง” พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แนวใหม่ในรูปแบบอินเตอร์แอคทีฟ ที่มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างนิทรรศการและผู้ชมให้เกิดเป็นรูปธรรมอย่างเต็มรูปแบบ ภายใต้แนวคิดที่สะท้อนความเป็นรากเหง้าทางอารยธรรมของคนในท้องถิ่นลำปางได้อย่างเด่นชัด ล่าสุดจัดพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ในการดำเนินสร้าง “มิวเซียมลำปาง” ภายใน 2 ปี มั่นใจพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะเป็นศูนย์รวมความรู้ ศิลปวิทยาการ นิทรรศการที่สมบูรณ์แบบแห่งแรกของภาคเหนือที่ผสมผสาน รากฐานอารยธรรมของคนในท้องถิ่น และเป็นส่วนสำคัญในการสร้างมูลค่าเพิ่มทางภูมิปัญญาให้กับคนลำปางและบริเวณใกล้เคียงอย่างยั่งยืน คาดจะแล้วเสร็จและเปิดอย่างเป็นทางการในปลายปี 2555
นายราเมศ พรหมเย็น ผู้อำนวยการสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.) กล่าวว่า “สพร. เป็นหน่วยงานเฉพาะด้านที่อยู่ภายใต้การบริหารของสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) เปิดดำเนินการตั้งแต่ปี 2547 มีหน้าที่หลักในการกำกับดูแล ‘มิวเซียมสยาม’ พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แนวใหม่ที่เป็นแหล่งรวมความรู้ ศิลปวิทยาการ และนิทรรศการหรือกิจกรรมที่แสดงถึงวัฒนธรรมความเจริญรุ่งเรืองของประเทศไทยในทุกยุคสมัยได้อย่างครบวงจร ตลอดจนสนับสนุนและสร้างเครือข่ายกับพิพิธภัณฑ์อื่นๆ ทั่วประเทศ ให้เกิดการสร้างสรรค์การเรียนรู้แนวใหม่อย่างยั่งยืน และเพื่อเป็นการต่อยอดแนวคิดดังกล่าว สพร. จึงร่วมมือกับจังหวัดลำปาง เทศบาลนครลำปาง และเครือข่ายภาคประชาชนจังหวัดลำปาง ดำเนินโครงการสร้าง “โครงการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปางหรือมิวเซียมลำปาง” ซึ่งจะเป็นพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ต้นแบบแนวใหม่ ที่ผสมผสานรากฐานอารยธรรมของคนในท้องถิ่น การสร้างสรรค์ความคิดและภูมิปัญญา ภายใต้นวัตกรรมที่ผสมผสานเทคโนโลยีในรูปแบบอินเตอร์แอคทีฟ ให้เข้ากับวิถีชีวิตคนลำปางทุกเพศทุกวัยอย่างแท้จริง โดยแนวคิดการจัดแสดงของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะนำเสนอสาระความรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของจังหวัดลำปาง ไม่ว่าจะเป็น ประวัติศาสตร์เมือง ชาติพันธุ์คนลำปางตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิต ภาษา วรรณกรรม โบราณสถานและวัตถุที่เก่าแก่ เป็นต้น”
“บทบาทและหน้าที่ของสพร. มีอยู่ 3 ด้านใหญ่ๆ ได้แก่ การจัดทำแผนแม่บทด้านกายภาพ แผนการบริหารจัดการ พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) และจัดทำนิทรรศการถาวรภายใน
อาคารศาลากลาง (เดิม) ให้แล้วเสร็จตามแผน โดยอยู่บนพื้นฐานการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่อย่างใกล้ชิด รวมถึงสนับสนุนองค์ความรู้ตามแนวทางของสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติเป็นระยะเวลา 1 ปี นับตั้งแต่วันเปิดให้บริการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง)”
นายอธิคม สุพรรณพงศ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง กล่าวในฐานะตัวแทนภาครัฐว่า “นโยบายหรือยุทธศาสตร์การดำเนินงานของจังหวัดลำปางจะให้ความสำคัญกับการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพคนในสังคมให้เป็นสังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา ซึ่งจะเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับแนวคิดของโครงการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) ที่ต้องการสร้างจิตสำนึกให้คนในท้องถิ่นเกิดความเข้าใจในรากเหง้าทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม ภูมิใจในท้องถิ่น เห็นคุณค่าของมรดกและภูมิปัญญา ทำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์ สามารถนำความรู้นั้นนำมาผสมผสานหรือเชื่อมโยงการเรียนรู้ จนนำไปสู่การพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน นอกจากนั้น การจัดตั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างมูลค่าเพิ่มทางความคิด เศรษฐกิจ และการท่องเที่ยวให้กับคนลำปางได้อย่างยั่งยืนต่อไป”
“สำหรับหน้าที่หลักๆ ของจังหวัดลำปางในโครงการนี้ เราจะเป็นศูนย์กลางในการประสานงานโครงการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) ในทุกภาคส่วน สนับสนุนการจัดกิจกรรมและทำสื่อประชาสัมพันธ์โครงการผ่านสื่อในรูปแบบต่างๆ ตลอดจนร่วมบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์นี้เมื่อดำเนินการแล้วเสร็จ”
ดร.นิมิตร จิวะสันติการ นายกเทศมนตรีนครลําปาง กล่าวในฐานะผู้มีส่วนสำคัญในการผลักดันโครงการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) ให้เกิดขึ้นว่า “โครงการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง หรือมิวเซียมลำปาง เกิดขึ้นได้เพราะได้รับแรงสนับสนุนจากหลายฝ่ายประกอบด้วยจังหวัดลำปาง, เทศบาลนครลำปาง สพร. และประชาชนชาวเมืองลำปาง ที่ต่างมองเห็นศักยภาพของเมืองลำปางว่าเป็นหนึ่งในอำเภอเมืองที่มีความเจริญมากที่สุดในภาคเหนือตอนบน และมีความพร้อมในหลายๆ ด้าน อาทิ ขนาดพื้นที่ 800.8 ตร.กม. จำนวนประชากรที่มีมากกว่า 234,176 คน เป็นเมืองศูนย์กลางธุรกิจ และวัฒนธรรมดั้งเดิมที่สำคัญ”
ในส่วนบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบของฝ่ายเทศบาลนครลำปางต่อโครงการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) ได้แก่ เป็นผู้ดูแลและรับผิดชอบการปรับปรุงอาคารศาลากลางเดิม และบริเวณพื้นที่รอบๆ ให้พร้อมสำหรับการพัฒนาเป็นพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) ในระยะเวลา 2 ปี โดยจะแบ่งออกเป็น 2 ระยะ ดังนี้ ระยะแรกดำเนินการทำแผนแม่บท แนวคิดนิทรรศการ และแผนการบริหารจัดการ ซึ่งจะเสร็จสิ้นภายในวันที่ 30 กันยายน 2554 ส่วนระยะที่ 2 จะเริ่มเดือนตุลาคม 2554 —ธันวาคม 2555 ในการก่อสร้างและติดตั้งนิทรรศการ และจะเปิดให้บริการได้ในวันที่ 5 ธันวาคม 2555 จากนั้นเทศบาลนครลำปางจะเป็นผู้บริหารจัดการและสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง (มิวเซียมลำปาง) ต่อไป”
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ พญ.สยมพร ศิรินาวิน ตัวแทนภาคประชาสังคมจังหวัดลำปางในการลงนามข้อตกลงครั้งนี้ กล่าวว่า “การที่โครงการพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง หรือ “มิวเซียมลำปาง” เริ่มต้นได้ในวันนี้ ส่วนหนึ่งมาจากพลังขับเคลื่อนของชาวลำปาง เครือข่ายภาคประชาชนลำปางจะร่วมดำเนินการต่อไปอย่างเข้มแข็งและสามัคคี ให้เกิดความสำเร็จตามที่มุ่งหวัง เราได้รับเกียรติจาก สพร. ที่มุ่งจะร่วมกับชาวลำปางในการเสนอพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ที่มีชีวิตแห่งแรกในส่วนภูมิภาค และจะเป็นศูนย์ประสานเครือข่ายพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้อื่นๆ ในลำปางและจังหวัดใกล้เคียง ประวัติและวัฒนธรรมชุมชนของลำปางที่มีคุณค่ามากหลายและยาวนาน จะได้รับการรวบรวม นำเสนอและถ่ายทอดได้ดียิ่งขึ้น หน้าที่หลักของเครือข่ายภาคประชาชน คือ การร่วมมือร่วมใจกันทุกภาคส่วนในการขับเคลื่อน ร่วมกันสนับสนุน และประสานกลุ่มต่างๆ ให้การดำเนินการเป็นไปอย่างดีที่สุด”