นายปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ขณะนี้กระทรวงเกษตรฯ ได้มอบหมายให้ทุกหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรฯ เร่งดำเนินการตามมาตรการในการป้องกันและแก้ไขปัญหาภัยแล้ง ปี 2557/2558 ที่ผ่านความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2557 ประกอบด้วย 2 มาตรการสำคัญ คือ การงดส่งน้ำเพื่อการเพาะปลูกข้าวนาปรังในพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยาและลุ่มน้ำแม่กลอง โดยให้มีการออกประกาศทางราชการแจ้งพื้นที่ที่ให้งดการส่งน้ำและงดทำนาปรังในพื้นที่จังหวัดต่างๆ รวม 26 จังหวัด ดำเนินงานตามโครงการช่วยเหลือเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบจากภัยแล้ง โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ เกษตรกรที่เคยเพาะปลูกพืชฤดูแล้ง จำนวน 398,347 ราย พื้นที่ 11.97 ล้านไร่ แบ่งเป็น ในเขตลุ่มน้ำเจ้าพระยา 345,161 ราย พื้นที่ 10.70 ล้านไร่ และในเขตลุ่มน้ำแม่กลอง 53,186 ราย พื้นที่ 1.27 ล้านไร่
โดยมาตรการหลักในช่วยเหลือเกษตรกรกรมชลประทานได้ดำเนินการจ้างแรงงานเพื่อซ่อมคูคลองในฤดูแล้งจากเป้าหมายเกษตรกรไม่น้อยกว่า 250,000 รายนั้น พบว่า ตั้งแต่วันที่ 1 พ.ย.ที่ผ่านมาซึ่งโครงการชลประทานต่างๆในลุ่มเจ้าพระยาได้เปิดรับสมัครจ้างแรงงานล่าสุดมีเกษตรกรมาสมัครเข้าทำงานแล้วจำนวน 17,921 คน จากแผนการจ้างงานทั้งหมด 35,354 คน และได้เริ่มจ้างงานแล้ว 2,260 คน แต่ในส่วนของลุ่มน้ำแม่กลอง ขณะนี้ยังอยู่ในช่วงการส่งน้ำของฤดูนาปี จะเริ่มฤดูแล้งในวันที่ 1 ม.ค.58 จะเริ่มประกาศรับสมัครจ้างแรงงานตั้งแต่ปลายเดือนพ.ย. 57 เป็นต้นไป
ขณะที่มาตรการเสริมที่หน่วยงานต่างๆ อยู่ระหว่างเข้าไปดำเนินการส่งเสริม อาทิ การอบรมและสนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อส่งเสริมอาชีพด้านประมงเกษตรกรเป้าหมาย 3,574 ราย การอบรมและสนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อส่งเสริมอาชีพด้านปศุสัตว์ 13,389 ราย และการสนับสนุนเมล็ดพันธุ์พืชตระกูลถั่วแก่เกษตรกรในพื้นที่ 2 ลุ่มน้ำ จำนวน 150,000 ไร่ การฝึกอาชีพด้านการเกษตรและด้านอื่นๆ โดยสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย การสนับสนุนให้ปลูกพืชปุ๋ยสด โดยกรมพัฒนาที่ดิน รวมถึงการให้จังหวัดกำแพงเพชร อุตรดิตถ์ พิษณุโลก รณรงค์ให้งดเลี้ยงปลาในกระชังเขตลุ่มน้ำปิง และน่านด้วย
นอกจากการมาตรการช่วยเหลือเกษตรกรแล้ว กระทรวงเกษตรฯ ยังเตรียมแผนดำเนินการพัฒนาแหล่งน้ำขนาดเล็ก ได้แก่ โครงการชลประทานขนาดเล็ก 181 แห่ง โครงการแหล่งน้ำในไร่นานอกเขตชลประทาน 50,000 บ่อ โครงการพัฒนาแหล่งน้ำชุมชน 8 แห่ง การก่อสร้างแหล่งน้ำในเขต ส.ป.ก. 82 แห่ง การก่อสร้างคันคูน้ำ 47 รายการ การขุดลอกและกำจัดวัชพืช การจัดทำแก้มลิงเพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ การปฏิบัติการฝนหลวง รวมถึงการพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศเพื่อการพยากรณ์และแจ้งเตือนภัย ให้คำแนะนำทางวิชาการ รวมถึงการสำรองเมล็ดพันธุ์พืช 171 ตัน สำรองเสบียงอาหารสัตว์ 5,430 ตัน และเวชภัณฑ์ยา 11.2 ล้านโด๊ส และมีการสนับสนุนเครื่องสูบน้ำ จ้านวน 105 เครื่อง ในพื้นที่ 16 จังหวัด แบ่งเป็น เพื่อช่วยเหลือพื้นที่นาปี ในพื้นที่ 12 จังหวัด 95 เครื่อง และช่วยพื้นที่อุปโภคบริโภค ในพื้นที่ 5 จังหวัด อีก 10 เครื่อง จัดส่งรถบรรทุกน้ำรวมทั้งหมด295 คัน กระจายไปในพื้นที่ประสบภัยแล้งทั่วประเทศ เครื่องมืออุปกรณ์ต่างๆ เพื่อช่วยเหลือพื้นที่ประสบภัยได้อย่างทันสถานการณ์แล้ว พร้อมสั่งการให้ทุกหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรฯ ติดตามสถานการณ์ผลกระทบภัยแล้งกับภาคเกษตรอย่างใกล้ชิด รวมถึงสำรวจความเสียหายเพื่อเร่งดำเนินการให้ความช่วยเหลือโดยเร่งด่วนต่อไป
สำหรับแผนการจัดสรรน้ำฤดูแล้ง ปี 2557 / 2558 กรมชลประทานวางแผนการใช้น้ำจากโครงการชลประทานขนาดใหญ่และขนาดกลางทั้งประเทศในช่วงฤดูแล้ง ปี 2557/2558 (วันที่ 1 พฤศจิกายน 2557 – 30 เมษายน2558) ณ วันที่ 1 พฤศจิกายน 2557 ปริมาตรน้ำต้นทุนสามารถใช้การได้ จำนวน24,526 ล้าน ลบ.ม. โดยวางแผนจัดสรรน้ำทั้งประเทศจำนวน 13,784 ล้าน ลบ.ม. ตามลำดับความสำคัญ ดังนี้ เพื่อการอุปโภค-บริโภค 1,981 ล้าน ลบ.ม.รักษาระบบนิเวศน์และอื่นๆ 5,531 ล้าน ลบ.ม.เกษตรกรรม 5,992 ล้าน ลบ.ม.และอุตสาหกรรม 280 ล้าน ลบ.ม. โดยจัดสรรน้ำในลุ่มเจ้าพระยา 2,900 ล้าน ลบ.ม.(เขื่อนภูมิพลและสิริกิติ์ 1,900 ล้าน ลบ.ม. เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน 500ล้าน ลบ.ม. เขื่อนป่าสักฯ 500 ล้าน ลบ.ม.) แยกเป็น เพื่อการอุปโภค – บริโภค1,100 ล้าน ลบ.ม. เพื่อการรักษาระบบนิเวศน์และอื่นๆ 1,385 ล้าน ลบ.ม. และเพื่อการเกษตร 400 ล้าน ลบ.ม.
สำหรับสถานการณ์การเพาะปลูกข้าวในขณะนี้ พบว่า ในลุ่มเจ้าพระยาและลุ่มน้ำแม่กลองมีการพื้นที่ปลูกข้าวแล้วทั้งสิ้น 988,945 ไร่ ทั้งนี้ กระทรวงเกษตรฯ คาดการณ์ว่าจะมีพื้นที่ที่มีความเสี่ยงที่จะเสียหาย คือ พื้นที่ที่ปลูกหลังวันที่ 7 ตุลาคม 2557 ที่กรมชลประทานได้ประกาศงดส่งน้ำนาปีต่อเนื่อง และนาปรังในเขตลุ่มเจ้าพระยา อยู่ประมาณ 5.6 แสนไร่