นายสุรศักดิ์ พันธ์นพ รองเลขาธิการและโฆษกสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงความก้าวหน้าการดำเนินงานโครงการยกระดับการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ดีของสถาบันเกษตรกร ปีงบประมาณ 2558 ในรอบ 6 เดือนที่ผ่านมา ซึ่งเป็นโครงการภายใต้โครงการการพัฒนาเป็นศูนย์กลางการผลิตเมล็ดพันธุ์ดีเพื่อรองรับประชาคมอาเซียน มีเป้าหมายผลิตเมล็ดพันธุ์ดีทั้งเมล็ดพันธุ์ข้าว 38,600 ตัน และถั่วเหลือง 1,400 ตัน รวม 40,000 ตัน โดยภาครัฐได้ให้การสนับสนุนเงินอุดหนุนเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายทางการตลาด
สำหรับผลการดำเนินงานในรอบ 6 เดือนที่ผ่านมา ในภาพรวมทั้งประเทศ พบว่า สหกรณ์การเกษตรที่เข้าร่วมโครงการสามารถผลิตและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวได้แล้ว 20,741 ตัน คิดเป็นร้อยละ 54 ของเป้าหมายทั้งปี และรวบรวมเมล็ดพันธุ์ข้าวจากสมาชิกสหกรณ์แล้ว 2,026 ตัน ซึ่งเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ผ่านมาตรฐานรับซื้อคืนจากสมาชิก 1,549 ตัน คงเหลือเมล็ดพันธุ์หลังนำเข้ากระบวนการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์เพื่อให้ได้มาตรฐาน 1,179 ตัน ส่วนถั่วเหลืองยังอยู่ระหว่างดำเนินการ
อย่างไรก็ตาม จากการลงติดตามโครงการดังกล่าวในพื้นที่จังหวัดพิจิตรเมื่อช่วงเดือนมีนาคม 2558 โดยสัมภาษณ์เกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ที่เข้าร่วมโครงการในปี 2557 พบว่า เกษตรกรมีพื้นที่เพาะปลูกเมล็ดพันธุ์ข้าวเฉลี่ยรายละ 19.62 ไร่ พันธุ์ที่ปลูก คือ กข 41 กข 47 กข 31 และพิษณุโลก 2 ด้วยวิธีการทำนาแบบนาดำ ใช้เมล็ดพันธุ์เฉลี่ย 20 กิโลกรัมต่อไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 850.24 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งสหกรณ์รับซื้อคืนเมล็ดพันธุ์ข้าวจากสมาชิกสหกรณ์สูงกว่าราคาตลาดทั่วไปเฉลี่ย 1,000 - 2,000 บาทต่อตัน ทำให้สมาชิกสหกรณ์มีรายได้เฉลี่ยไร่ละ 9,086 บาท เมื่อหักต้นทุนการผลิต 4,026 บาท จะมีรายได้สุทธิเฉลี่ยไร่ละ 5,060 บาท ซึ่งสูงกว่าเกษตรกรที่จำหน่ายให้พ่อค้าท้องถิ่นเฉลี่ยไร่ละ 1,564 บาท ทั้งนี้ ในภาพรวม พบว่า สมาชิกมีความพึงพอใจต่อโครงการในระดับมาก ทั้งการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ การถ่ายทอดความรู้ ช่วงเวลาการได้รับเมล็ดพันธุ์ คุณภาพของเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตได้ รวมทั้งราคาผลผลิตที่จำหน่ายได้ และ แหล่งจำหน่ายผลผลิต
อย่างไรก็ตาม การกระจายผลผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวในปี 2557 ที่ผ่านมา พบว่า สหกรณ์การเกษตรที่เข้าร่วมโครงการบางแห่งประสบปัญหาจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวไม่หมด จึงหยุดรับซื้อคืนเมล็ดพันธุ์ข้าวจากสมาชิก ทำให้สมาชิกต้องจำหน่ายผลผลิตให้กับพ่อค้าในท้องถิ่นในราคาตลาดทั่วไป และบางส่วนจำหน่ายให้เกษตรกรในพื้นที่ใกล้เคียง ดังนั้น ในการดำเนินการในปี 2558 ควรมีการประสานเชื่อมโยงเครือข่ายทั้งการผลิตและการตลาดระหว่างสหกรณ์การเกษตร และกลุ่มเกษตรกร เพื่อกระจายผลผลิตเมล็ดพันธุ์ดีให้ทั่วถึง และแก้ไขปัญหาการจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวไม่หมด รองเลขาธิการ กล่าวทิ้งท้าย