จับตาการปฏิรูปโครงสร้าง ศก.จีน สศก. เผยบทวิเคราะห์ ผลกระทบไทยในฐานะคู่ค้าสำคัญ

ศุกร์ ๑๙ มิถุนายน ๒๐๑๕ ๑๓:๔๓
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร เผย บทวิเคราะห์ผลกระทบปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจจีนต่อภาคเกษตรไทย ระบุ ไทยพึ่งพาการส่งออกสินค้าและผลิตภัณฑ์ไปจีน ซึ่งมีมูลค่าส่งออกเป็นอันดับหนึ่งสัดส่วนร้อยละ 11 ต่อปี แต่หากมองระยะยาวจะเกิดผลดีต่อประเทศไทยในฐานะคู่ค้าที่สำคัญ

นายเลอศักดิ์ ริ้วตระกูลไพบูลย์ เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ปัจจุบันจีนนับมีบทบาทสำคัญต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจของโลก เนื่องจากจีนเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลก ประมาณ 1,400 ล้านคน อีกทั้งเป็นประเทศกำลังพัฒนาที่มีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจสูงที่สุดประเทศหนึ่ง ดังนั้น การบริโภคในประเทศจีน ไม่ว่าจะมาจากภาคครัวเรือนหรือภาคเอกชนจะเป็นตัวกระตุ้นความต้องการนำเข้าสินค้าและวัตถุดิบจากภายนอกประเทศเพื่อผลิตเป็นสินค้าและบริการตอบสนองต่อความต้องการของคนในประเทศหรือผลิตเพื่อการส่งออก สร้างมูลค่าเพิ่มในสินค้า และนำเงินตราเข้าประเทศ

สำหรับในทศวรรษแรกหลังการเข้าร่วมองค์การการค้าโลก (WTO) จีนมีอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจเฉลี่ยสูงมากอยู่ร้อยละ 10.40 ต่อปี ก่อนลดระดับความร้อนแรงทางเศรษฐกิจลงมาอยู่ร้อยละ 7.4 ในปี 2557 นอกจากนี้กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) คาดว่าการขยายตัวทางเศรษฐกิจจีนอาจลดลงไปถึงร้อยละ 6.8 ในปี 2558 และเหลือร้อยละ 6.3 ในปี 2559 ซึ่งสาเหตุอาจไม่ได้มาจากภาวะเศรษฐกิจโลกที่ซบเซาเพียงอย่างเดียว แต่มาจากการปฏิรูปโครงสร้างทางเศรษฐกิจของจีนที่เริ่มรับรู้ได้ถึงผลกระทบแล้ว

การปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจจีนจะเน้นให้ความสำคัญกับการกระจายรายได้ การจัดสรรทรัพยากรทางเศรษฐกิจไปยังกลุ่มต่างๆ อย่างเท่าเทียม ร่วมกับการปรับโครงสร้างทางเศรษฐกิจและรักษาสิ่งแวดล้อม เนื่องจากความไม่สอดคล้องระหว่างโครงสร้างและระบบเศรษฐกิจ อันเป็นผลมาจากยุทธศาสตร์การส่งเสริมและพัฒนาอุตสาหกรรมหนักเป็นหลัก ทำให้เศรษฐกิจในระยะยาวไม่มีความมั่นคง การเติบโตไม่ต่อเนื่อง ส่งผลต่อสมดุลทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมที่ไม่ยั่งยืน นอกจากนี้ ยังให้ความสำคัญกับการสร้างมูลค่าเพิ่มในธุรกิจภาคบริการ ซึ่งมีโอกาสเติบโตได้ดีในอนาคต และขยายธุรกิจภาคบริการลงสู่เขตชนบทเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในท้องถิ่น เป็นการกระจายรายได้และลดช่องว่างระหว่างชุมชนเมืองและชนบทลง อย่างไรก็ตาม การที่จีนหันกลับมาปฏิรูปโครงสร้างภายในประเทศ จะส่งผลให้เศรษฐกิจจีนชะลอตัวลง ลดการนำเข้าสินค้าบางส่วนที่ใช้เป็นวัตถุดิบในภาคอุตสาหกรรม และหันกลับไปผลิตสินค้าตอบสนองต่อความต้องการในประเทศเองมากขึ้น

ดังนั้น ประเทศไทยอาจได้รับผลกระทบจากการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจจีนในครั้งนี้ เนื่องจากไทยพึ่งพาการส่งออกสินค้าและผลิตภัณฑ์ไปจีน ซึ่งมีมูลค่าส่งออกเป็นอันดับหนึ่งและคิดเป็นสัดส่วนถึงร้อยละ 11 ต่อปี ของมูลค่าส่งออกรวมทั้งหมด โดยในปี 2557 มูลค่าส่งออกรวมของไทยไปจีนเท่ากับ 806,438 ล้านบาท หดตัวลงร้อยละ 2.21 เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา ขณะที่มูลค่าส่งออกรวมในปี 2558 (ม.ค. – เม.ย.) เท่ากับ 241,896 ล้านบาท หดตัวลงต่อเนื่องร้อยละ 10.57

หากจำแนกการส่งออกเป็นสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ และสินค้านอกการเกษตร พบว่า การส่งออกสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์มีมูลค่าส่งออกหดตัวลงร้อยละ 4.43 ในปี 2557 และในปี 2558 (ม.ค. – เม.ย.) หดตัวรุนแรงขึ้นต่อเนื่องถึงร้อยละ 20.26 ขณะที่มูลค่าส่งออกสินค้านอกการเกษตร พบว่า หดตัวลงร้อยละ 1.09 ในปี 2557 และในปี 2558 (ม.ค. – เม.ย.) หดตัวลงต่อเนื่องร้อยละ 5.04 ถึงแม้การส่งออกสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์มีแนวโน้มหดตัวต่อเนื่อง แต่ดุลการค้าสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ยังคงเกินดุลเมื่อเปรียบเทียบกับการส่งออกสินค้านอกภาคเกษตรที่ขาดดุลเสมอ แสดงให้เห็นว่าการส่งออกสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ของไทยไปจีนสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มและลดการขาดดุลการค้าให้กับภาคส่งออกของไทยได้ ทั้งนี้ ปี 2558 (มกราคม - เมษายน) การส่งออกสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ ไทยนั้น ยังเกินดุล 62,621 ล้านบาท

ในเรื่องดังกล่าว ผลกระทบของการปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจจีนที่มีต่อภาคเกษตรไทย สะท้อนให้เห็นชัดในภาคการส่งออกสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะในกลุ่มสินค้าเกษตรเพื่ออุตสาหกรรมที่ใช้เป็นวัตถุดิบในภาคการผลิตของจีน เช่น ยางธรรมชาติ แต่ในกลุ่มสินค้าเกษตรและอาหารยังคงไม่ได้รับผลกระทบจากการปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจจีน และมีแนวโน้มขยายตัวอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากจีนมองว่าสินค้าเกษตรไทยมีคุณภาพและได้มาตรฐาน ถึงแม้บางช่วงอาจชะลอการบริโภคอยู่บ้างตามภาวะเศรษฐกิจจีนในขณะนั้น แต่คาดว่าเป็นช่วงระยะเวลาสั้นๆ และหากมองในระยะยาว การปฏิรูปของจีนจะทำให้การเติบโตทางเศรษฐกิจมีเสถียรภาพและมีคุณภาพมากขึ้นในอนาคต ซึ่งเป็นผลดีต่อประเทศไทยในฐานะคู่ค้าที่สำคัญ

ดังนั้น ภาคเกษตรไทยจำเป็นต้องปรับตัวเพื่อรองรับกับการปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจจีน ศึกษาความต้องการสินค้าเกษตรเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในภาคอุตสาหกรรมใหม่หลังปรับโครงสร้างการผลิต สร้างมูลค่าเพิ่มในตัวสินค้าเกษตรและอาหารโดยเฉพาะสินค้าเกษตรแปรรูป สร้างความภักดีในตราสินค้าเกษตรไทย (Brand loyalty) ให้เกิดขึ้นในกลุ่มผู้บริโภคชาวจีน เข้าถึงพฤติกรรมของผู้บริโภคชาวจีนในทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย ส่งเสริมและพัฒนาธุรกิจการเกษตรด้วยระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ประชาสัมพันธ์สินค้าเกษตรและอาหารไทยให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น ส่งเสริมความร่วมมือด้านการค้าและการลงทุนทางเศรษฐกิจให้มีความต่อเนื่องในระยะยาว พัฒนาระบบขนส่งโลจิสติกส์ระหว่างไทยกับจีนให้มีประสิทธิภาพ ส่งเสริมและพัฒนาตลาดทางเลือกสินค้าเกษตร เช่น เกษตรอินทรีย์ เกษตรปลอดสารพิษ เกษตร สีเขียว เป็นต้น

ตารางมูลค่าสินค้าส่งออก สินค้านำเข้า และดุลการค้า ไทย – จีน ปี 2556 – 2558

สินค้า 2556 2557 2557 2558

(ม.ค.-เม.ย.) (ม.ค.-เม.ย.)

1. สินค้าส่งออกทั้งหมด 824,672 806,438 270,497 241,896

1.1 สินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ 276,230 263,980 98,405 78,471

- สินค้าเกษตรและอาหาร 97,101 123,314 40,732 43,436

- สินค้าเกษตรเพื่ออุตสาหกรรม 179,129 140,666 57,673 35,034

1.2 สินค้านอกการเกษตร 548,443 542,458 172,092 163,425

2. สินค้านำเข้าทั้งหมด 1,155,296 1,251,528 382,977 426,614

2.1 สินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ 43,414 48,367 14,385 15,849

- สินค้าเกษตรและอาหาร 43,165 48,079 14,309 15,765

- สินค้าเกษตรเพื่ออุตสาหกรรม 249 288 76 84

2.2 สินค้านอกการเกษตร 1,111,882 1,203,161 368,593 410,765

3. ดุลการค้า -330,624 -445,091 -112,481 -184,719

3.1 สินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ 232,815 215,613 84,020 62,621

- สินค้าเกษตรและอาหาร 53,936 75,235 26,423 27,671

- สินค้าเกษตรเพื่ออุตสาหกรรม 178,879 140,378 57,597 34,950

3.2 สินค้านอกการเกษตร -563,439 -660,704 -196,501 -247,340

ที่มา: ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร โดยความร่วมมือจากกรมศุลกากร

ข่าวประชาสัมพันธ์ล่าสุด

๑๒:๑๔ องค์การบรรจุภัณฑ์โลก จับมือ อินฟอร์มา มาร์เก็ตส์ ประเทศไทย ร่วมจัดกิจกรรมสัมมนาออนไลน์
๑๒:๑๒ การแข่งขันกีฬาขี่ม้าโปโลรายการ King Power International Ladies' Polo Tournament 2024
๑๒:๔๔ DEXON ปักธงรายได้ปี 67 ทะลุ 700 ลบ. โชว์ Backlog เฉียด 280 ลบ. ล็อคมาร์จิ้น 35-40%
๑๒:๑๐ JPARK ร่วมงาน Dinner Talk ผู้บริหารจดทะเบียนพบนักลงทุน จ.ราชบุรี
๑๒:๒๓ นีเวีย ซัน และ วัตสัน จับมือต่อปีที่สองชวนดูแลท้องทะเล กับโครงการ เพราะแคร์ จึงชวนแชร์ ร่วมพิทักษ์รักษ์ทะเลไทย
๑๒:๕๗ Cloud เทคโนโลยีที่อยู่ใกล้ตัว เพียงแค่คุณไม่รู้เท่านั้นเอง
๑๒:๒๘ โรยัล คานิน ร่วมกับ เพ็ทแอนด์มี จัดงาน Royal Canin Expo 2024: PAWRENTS' DAY เพื่อสร้างโลกที่ดีขึ้นสำหรับน้องแมวและน้องหมา
๑๒:๑๐ STEAM Creative Math Competition
๑๒:๔๔ A-HOST ร่วมวาน MFEC Inspire ขึ้นบรรยายพร้อมจัดบูธ Cost Optimization Pavilion
๑๒:๔๗ ฟินเวอร์! ส่องความคิ้วท์ 'ฟอส-บุ๊ค' ควงคู่ร่วมงาน Discover Thailand เสิร์ฟโมเมนต์ฉ่ำให้แฟนๆ ได้ดับร้อนกันยกด้อมรับซัมเมอร์ และร่วมส่งต่อความสุขในกิจกรรม 'Exclusive Unseen Food Trip กับ คู่ซี้