สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ จับมือหน่วยงานภาคี จัดกิจกรรมสร้างฝาย ถวายในหลวง

กิจกรรม "สร้างฝาย ถวายในหลวง ครั้งที่ ๔" ดำเนินการจัดกิจกรรม ในพื้นที่ป่าบ้านพุสวรรค์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๘ นอกจากนี้ เพื่อเป็นการเพิ่มพื้นที่ป่าชุมชนบ้านพุสวรรค์ เพิ่มฝายชะลอน้ำ สร้างความชุ่มชื้นให้กับป่า ลดการเกิดไฟป่า รวมไปถึงฟื้นฟูสภาพป่าให้อุดมสมบูรณ์ อีกทั้งเพื่อให้สอดคล้องตามแนวทางโครงการ "ปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ" โดยนำหลักองค์ความรู้ ๖ มิติ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อันประกอบด้วย น้ำ ดิน เกษตร ป่า พลังงานทดแทน และสิ่งแวดล้อม อีกทั้งทรัพยากรธรรมชาติให้คงอยู่สืบไป ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การสร้างฝายชะลอน้ำในพื้นที่บ้านพุสวรรค์มีจุดเริ่มต้นจากการที่แกนนำชาวบ้านหมู่ 1 บ้านพุสวรรค์ ตำบลพุสวรรค์ อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ได้ไปศึกษาดูงานโครงการปิดทองหลังพระฯ ที่จังหวัดน่าน หลังจากกลับจากการศึกษาดูงาน กลุ่มแกนนำได้เล็งเห็นถึงความสำคัญ ของฝายชะลอน้ำ ที่ช่วยในการชะลอ และลดความเร็วของน้ำ กักเก็บน้ำไว้ในพื้นที่ได้นานกว่าเดิม อีกทั้งช่วยในการกักเศษตะกอน กิ่งไม้ต่างๆ เอาไว้ ไม่ให้ไหลลงแหล่งน้ำของชุมชน และเป็นการเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับป่า ลดการเกิดไฟป่า ฟื้นฟูป่าให้มีความอุดมสมบูรณ์เพิ่มมากขึ้น จึงได้หารือร่วมกับคณะทำงานโครงการพัฒนาชนบทเชิงพื้นที่ประยุกต์แนวพระราชดำริฯ (สำนักงานทรัพย์สินฯ) ที่จะดำเนินการทดลองสร้างฝายชะลอน้ำในพื้นที่ โดยได้คัดเลือกพื้นที่ป่าต้นน้ำของ อ่างเก็บน้ำบ้านพุสวรรค์เป็นพื้นที่นำร่อง ชนิดฝายที่เลือกในการทำเป็นฝายอนุรักษ์ ที่ใช้วัสดุที่หาได้ในพื้นที่ป่า เช่น ไม้ไผ่ กิ่งไม้ หิน เป็นต้น หลังจากที่ได้นำร่องสร้างไปแล้ว ได้มีการสำรวจผลที่ได้รับพบว่าพื้นที่บริเวณที่สร้างฝายเมื่อถึงฤดูฝน ฝายที่สร้างไว้ได้ช่วยชะลอน้ำลดความแรง และกักน้ำ รวมทั้งความชื้นในบริเวณนั้นได้เป็นเวลานานกว่าเดิม อีกทั้งยังช่วยกักเศษตะกอนดิน กิ่งไม้เอาไว้ได้ จนบริเวณหน้าฝายเกิดเป็นชั้นดิน และผลที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นที่น่าประทับใจในผลที่ได้รับ คือ ได้มีลูกไม้ (เมล็ดต้นมะค่า) มาตกที่หน้าฝายและเจริญเติบโตขึ้น

จากประโยชน์ของฝายชะลอน้ำที่ชาวบ้านพุสวรรค์ได้เป็นประจักษ์ด้วยตนเอง จึงทำให้มีแนวคิดที่จะสร้างฝายในพื้นที่ป่าต้นน้ำเพิ่มเติม โดยชาวบ้านได้ประสานความร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนตำบลพุสวรรค์ ในการจัดกิจกรรมสร้างฝายถวายในหลวงขึ้น โดยเริ่มครั้งแรกเมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๕ สร้างฝายจำนวน ๙๙ ฝาย เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวันคล้ายวันพระราชสมภพ ๕ ธันวาคม ได้มีหน่วยงานต่างๆเข้าร่วมกิจกรรม อาทิเช่น สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ ๑๐ สาขาเพชรบุรี สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดเพชรบุรี สถาบันการศึกษา และชาวบ้านในพื้นที่ ตำบลพุสวรรค์

นับตั้งแต่ปี ๒๕๕๕ ชาวบ้านตำบลพุสวรรค์ และหน่วยงานภาคี ได้ร่วมกันสร้างฝายมาจนถึงปัจจุบันรวมแล้วจำนวน ๗๗๖ ฝาย และในวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ ชาวบ้านตำบลพุสวรรค์ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลพุสวรรค์ โครงการพัฒนาชนบทเชิงพื้นที่ประยุกต์แนวพระราชดำริฯ (สำนักงานทรัพย์สินฯ) และหน่วยงานภาคี รวม ๔๐๐ คน ร่วมจัดกิจกรรมสร้างฝายถวายในหลวง ครั้งที่ ๔ โดยมีเป้าหมายสร้างฝายชะลอน้ำจำนวน ๘๙ ฝาย เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๘ พรรษา ตลอดจนเป็นการน้อมนำแนวพระราชดำริในการเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับป่า ฟื้นฟูป่าให้มีความอุดมสมบูรณ์ อีกทั้งยังเป็นการส่งเสริมให้เกิดจิตสำนึกรักษ์ป่า ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของน้ำที่ใช้หล่อเลี้ยงทุกชีวิต ให้แก่ชาวบ้าน และหน่วยงานภาคีต่างๆ เพื่อความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติสืบไป