รอยยิ้มแห่งความดีใจและแววตาแห่งความปลาบปลื้มฉายชัดบนใบหน้าของคู่หูเมกเกอร์เพื่อนซี้ นายธีรภพ ปุรณกรณ์ และ นายกะวีวัฒน์ แก่นยางหวาย อายุ 18 ปี นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนปลาปากวิทยา จังหวัดนครพนม ที่เข้าประกวดเป็นปีแรก ก็สามารถคว้ารางวัลชนะเลิศสายสามัญไปครอง กับผลงาน อุปกรณ์เลี้ยงปลาวาไรตี้ (Automatic Fish Farming Equipment) ที่เกิดจากประสบการณ์ตรงของน้องๆ ที่บ้านของตนเอง รวมถึงคนในชุมชนที่ประกอบอาชีพเลี้ยงปลาในบ่อดิน ต้องประสบกับปัญหาน้ำท่วมในทุกฤดูฝนทำให้ปลาหลุดออกจากบ่อ สร้างความเดือดร้อนเป็นอย่างมาก เด็กๆ จึงได้ริเริ่มคิดประดิษฐ์เครื่องมือที่จะช่วยแก้ปัญหาปลาหลุดจากบ่อในหน้าฝนนี้ จนกลายเป็น อุปกรณ์เลี้ยงปลาวาไรตี้ ทำงานด้วยระบบอัตโนมัติจากพลังงานแสงอาทิตย์ ประกอบด้วย 2 ส่วนสำคัญ คือระบบให้อาหาร และระบบเปลี่ยนถ่ายน้ำ มีหลักการคือ โดยปกติเมื่อปลาหิวจะว่ายขึ้นมาที่บริเวณผิวน้ำ ดังนั้นจึงมีการติดตั้งเซ็นเซอร์วัดแรงสั่นสะเทือนที่ผิวน้ำเพื่อส่งข้อมูลยังบอร์ดสมองกลในการสั่งการต่อไปยังมอเตอร์ให้อาหารปลาทำงาน เช่นเดียวกับระบบการกวนน้ำและเปลี่ยนถ่ายน้ำ ที่ได้ติดตั้งเซ็นเซอร์วัดค่าของน้ำ หากความขุ่นของน้ำได้ระดับที่ตั้งค่าไว้ระบบก็จะเริ่มทำงานโดยอัตโนมัติ นอกจากในส่วนของอุปกรณ์เลี้ยงปลาแล้ว เด็ก ๆ ยังพบว่าน้ำที่เปลี่ยนถ่ายจากบ่อปลามีสารอาหารที่พืชต้องการ จึงได้ออกแบบแปลงผักลอยน้ำร่วมด้วย
ทีมโรงเรียนปลาปากวิทยากล่าวว่า "ตั้งแต่เห็นประกาศรับสมัครโครงการ พวกผมสองคนก็ช่วยกันสร้างและพัฒนาสิ่งประดิษฐ์ชิ้นนี้ขึ้นมา เพราะนอกจากความตั้งใจในการแก้ปัญหาให้กับที่บ้านแล้ว เราสองคนยังมองเห็นว่าสิ่งประดิษฐ์ชิ้นนี้สามารถสร้างประโยชน์ให้กับคนอื่นๆ ในสังคมเช่นเดียวกัน เพราะสามารถสร้างอาชีพและเพิ่มรายได้ให้กับผู้ที่สนใจ และในอนาคตก็อยากเผยแพร่อุปกรณ์นี้ให้กับประชาชน และโรงเรียนในถิ่นธุรกันดารน้ำน้อยเพื่อใช้เลี้ยงปลาด้วย วันนี้ดีใจมากๆ ที่ทำได้สำเร็จสมกับความตั้งใจและพยายาม และภูมิใจมากที่ได้นำผลงานของตัวเองมาแสดงและเผยแพร่ให้คนอื่นได้เห็นถึงพลังเล็กๆ ที่พวกเราเด็กรุ่นใหม่ได้มีโอกาสแสดงความสามารถในการสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น ซึ่งนำไปสู่การร่วมมือกันสร้างสังคมที่ยั่งยืนของเราต่อไปในอนาคต"
ด้านทีมผู้ชนะจากทีมสายอาชีวะ เจ้าของผลงานชุดเลี้ยงกบในขวดพลาสติกระบบรีไซเคิลน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ นางสาวศศิญาดา สุริโย และ นายอนุชิต สุวรรณ์ อายุ 18 ปี นักศึกษาชั้น ปวส. ปี 2 วิทยาลัยการอาชีพไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้กล่าวถึงจุดเริ่มต้นในการสร้างสรรค์ผลงานชิ้นนี้ว่า "พวกเราได้ไอเดียในการประดิษฐ์ชุดเลี้ยงกบนี้มาจากการที่ครอบครัวและคนในชุมชนส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรเลี้ยงกบอยู่แล้ว จึงมีแนวคิดที่อยากยกระดับการเลี้ยงกบในชุมชนของเราให้มีประสิทธิภาพ และแก้ปัญหาจากการเลี้ยงกบแบบเดิมซึ่งต้องใช้พื้นที่ขนาดใหญ่ รวมทั้งปัญหาเรื่องโรคติดต่อ การแย่งอาหาร และการกัดกันของกบ ซึ่งทำให้กบเจริญเติบโตได้ไม่สมบูรณ์ ขายไม่ได้ราคา ประกอบกับทางวิทยาลัยการอาชีพไชยามีโครงการชีววิถีที่สนับสนุนในนักศึกษาปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ เพื่อเป็นการหารายได้ระหว่างเรียนด้วย จึงเกิดเป็นความตั้งใจที่อยากจะประดิษฐ์เครื่องมือในการเลี้ยงกบนี้ขึ้นมา"
ชุดเลี้ยงกบในขวดพลาสติกระบบรีไซเคิลน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ ของทีมวิทยาลัยการอาชีพไชยา ทำมาจากโครงสร้างพีวีซี (PVC) ที่มีน้ำหนักเบา ลักษณะคล้ายชั้นวางของมีขวดพลาสติกสำหรับบรรจุกบขวดละ 1 ตัวเรียงเป็นแถว ออกแบบกลไกให้สามารถให้อาหารและเปลี่ยนถ่ายน้ำให้กบที่เลี้ยงในขวดได้ทุกตัวพร้อมกันด้วยชุดคันโยก ระบบการถ่ายน้ำทิ้งได้ถูกออกแบบให้เป็นระบบหมุนเวียนสู่ถังบำบัดด้วยพืชน้ำ โดยสร้างจากวัสดุที่มีคุณสมบัติในการดูดซับกลิ่น เพื่อหมุนเวียนมาใช้ในการเลี้ยงกบอย่างต่อเนื่องโดยใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ ทำให้ได้กบที่มีคุณภาพ สุขภาพดี ผิวหนังสวย ไม่มีกลิ่นเหม็บสาบ และเป็นที่ต้องการของตลาดและผู้บริโภค "สิ่งที่ทำให้พวกเราสองคนได้รับรางวัลชนะเลิศครั้งนี้ นอกจากความมุ่งมั่นและความพยายามอย่างไม่ย่อท้อแล้ว หนูคิดว่าสิ่งประดิษฐ์ที่ทำขึ้นมาสามารถแก้ปัญหาให้กับเกษตรกรและสร้างประโยชน์สู่ชุมชนได้จริง ตอบโจทย์การสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อสังคมที่ยั่งยืนได้อย่างดี" นางสาวศศิญาดากล่าว
