นายชาญพิทยา ฉิมพาลี อธิบดีกรมการข้าว เปิดเผยว่า เมล็ดพันธุ์คุณภาพดี เป็นปัจจัยเบื้องต้นที่สำคัญ มีผลต่อผลผลิตและความสำเร็จในการเพาะปลูก ซึ่งลักษณะเมล็ดพันธุ์คุณภาพดีจะต้องมีความบริสุทธิ์ตรงตามพันธุ์ มีความงอก และความแข็งแรงสูง การตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ทราบว่าเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตได้มีคุณภาพดีเพียงพอที่จะนำไปเพาะปลูกหรือไม่ ซึ่งองค์ประกอบหลักของคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ต้องตรวจสอบตามมาตรฐาน คือ เมล็ดพันธุ์บริสุทธิ์ สิ่งเจือปน ความงอก ความชื้น ข้าวแดงปน และข้าวพันธุ์อื่นปน ปัจจุบันการตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ในห้องปฏิบัติการ ต้องอาศัยบุคคลากรที่มีความชำนาญและประสบการณ์สูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการตรวจสอบพันธุ์ปนซึ่งเป็นงานค่อนข้างยาก ต้องใช้เวลาและทักษะในการปฏิบัติ โดยตรวจสอบทั้งลักษณะทางกายภาพและเคมี ซึ่งต้องใช้เครื่องมืออุปกรณ์ในการเตรียมตัวอย่างแต่ละองค์ประกอบ เช่น การชั่งน้ำหนัก เป่าทำความสะอาด การกะเทาะเปลือกเพื่อตรวจสอบ เมล็ดข้าวเหนียว ข้าวแดงปน ส่วนการตรวจวัดขนาดเมล็ดและท้องไข่ก็ต้องใช้เครื่องมือในการตรวจวัดเช่นกัน
โดยเครื่องมือตรวจวัดเมล็ดข้าว ได้เริ่มดำเนินการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2555 ถึงเดือนมีนาคม 2557 โดย มีจำนวน 3 เครื่อง คือ 1.เครื่องมือตรวจเมล็ดข้าวแดง เมล็ดข้าวเหนียว หรือเมล็ดข้าวเจ้า ที่ปนมากับเมล็ดพันธุ์ (C-Rice) 2. เครื่องมือตรวจคุณภาพเมล็ดข้าว (S-Rice) สามารถตรวจวัดความยาว ความกว้าง ความหนาของเมล็ดข้าวได้พร้อมกัน ทั้งที่อยู่ในรูปข้าวเปลือก ข้าวกล้อง และข้าวสาร ตรวจวัดความเหลืองของข้าวสาร และตรวจวัดระดับท้องไข่ของข้าวสารได้อย่างน้อย 3 ระดับ และ 3.เครื่องมือวัดขนาดคัพภะของเมล็ดข้าว (A-Rice) ซึ่งทุกเครื่องมีหน่วยความจำภายในเพื่อเก็บข้อมูล ส่วนควบคุมและประมวลผล และส่วนแสดงผลการตรวจวัด
ทั้งนี้ ประโยชน์เครื่องมือตรวจวัดเมล็ดข้าวดังกล่าว จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว ให้สะดวก รวดเร็ว ก่อนนำไปเพาะปลูก ทำให้ได้ผลผลิตข้าวที่มีคุณภาพอย่างแท้จริง โดยเป็นระบบเชิงวิทยาศาสตร์ที่ราคาถูกกว่าซื้อจากต่างประเทศ