เพื่อสืบสาน รักษา และต่อยอดการพัฒนาโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ที่พระราชทานแนวพระราชดำริด้านการพัฒนาแหล่งน้ำและการบริหารจัดการน้ำ เพื่อช่วยเหลือแก้ไขปัญหาและบรรเทาความเดือดร้อนให้กับราษฎร จากปัญหาภัยแล้ง น้ำท่วม น้ำเสีย และการขาดแคลนน้ำเพื่อใช้ในการอุปโภค บริโภค การอุตสาหกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคการเกษตรให้มีน้ำใช้อย่างเพียงพอและมีคุณภาพเหมาะสม เพื่อบำบัดทุกข์ บำรุงสุขแก่ราษฎรชาวไทย
ตลอดระยะเวลาแห่งการครองราชย์กว่า 70 ปี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระราชหฤทัยห่วงใยพสกนิกรของพระองค์เป็นอย่างยิ่ง โดยจะเห็นได้จากโครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดำริมากมายที่รังสรรค์ขึ้นเพื่อสร้างชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีให้กับประชาชน โดยเฉพาะโครงการด้านชลประทาน ดังพระราชดำรัส "น้ำคือชีวิต" ที่พระองค์ได้พระราชทานไว้ ด้วยทรงตระหนักว่าภัยแล้ง น้ำเพื่อการเกษตรและอุปโภคบริโภคเป็นปัญหาที่รุนแรงสำคัญที่สุด การจัดการทรัพยากรน้ำและการพัฒนาแหล่งน้ำจึงนับเป็นงานที่มีความสำคัญและมีประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศในการช่วยให้เกษตรกรสามารถทำการเพาะปลูกได้อย่างสมบูรณ์ตลอดปี
ในการพัฒนาแหล่งน้ำนั้นทรงยึดหลักและวิธีการคือ ต้องพิจารณาถึงความเหมาะสมกับสภาพภูมิประเทศ สภาพแหล่งน้ำ และความเหมาะสมในด้านเศรษฐกิจและสังคมของท้องถิ่นเป็นสำคัญ หลีกเลี่ยงการเข้าไปสร้างปัญหาความเดือดร้อนให้กับคนกลุ่มหนึ่ง โดยสร้างประโยชน์ให้กับคนอีกกลุ่มหนึ่งไม่ว่าประโยชน์ทางด้านเศรษฐกิจเกี่ยวกับการลงทุนนั้นจะมีความเหมาะสมเพียงใดก็ตาม
ด้วยเหตุนี้จึงพระราชทานพระราชดำริในการดำเนินโครงการพัฒนาแหล่งน้ำไว้ว่า ราษฎรในหมู่บ้าน ซึ่งได้รับประโยชน์จะต้องดำเนินการแก้ไขปัญหาเรื่องที่ดินโดยจัดการช่วยเหลือผู้ที่เสียประโยชน์ตามความเหมาะสมที่จะตกลงกันเอง เพื่อให้ทางราชการสามารถเข้าไปใช้ที่ดินทำการก่อสร้างได้ โดยไม่ต้องจัดซื้อที่ดิน ซึ่งเป็นพระบรมราโชบายที่มุ่งหวังให้ราษฎรมีส่วนร่วมกับรัฐบาลและช่วยเหลือเกื้อกูลกันภายในสังคมของตนเอง และมีความหวงแหนที่จะต้องดูแลบำรุงรักษาสิ่งก่อสร้างนั้นต่อไปด้วย
สำหรับนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ ชุด "ดวงใจราษฎร์ ปราชญ์แห่งน้ำ" เป็นความร่วมมือจากสำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) และกรมชลประทาน ในการร่วมเผยแพร่พระราชกรณียกิจและแนวพระราชดำริการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ โดยได้รับพระราชทานพระราชานุญาตจากสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ให้ประชาชนผู้สนใจเข้าชมนิทรรศการได้ตลอดเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน 2560 ตั้งแต่เวลา 10.00 น.ถึง 20.00 น. โดยไม่เว้นวันหยุดราชการ
ทั้งนี้ นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ ชุด "ดวงใจราษฎร์ ปราชญ์แห่งน้ำ" ได้จัดแสดงโดยแบ่งออกเป็น 9 ส่วนสำคัญ ประกอบด้วย ส่วนที่ 1 พระราชดำรัสเรื่องการพัฒนาแหล่งน้ำ ส่วนที่ 2 การบริหารจัดการน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยเหมาะสมสอดคล้องกับภูมิประเทศและภูมิสังคม ส่วนที่ 3 การบริหารจัดการน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ส่วนที่ 4 โครงการป้องกันและแก้ไขน้ำท่วมกรุงเทพมหานครและปริมณฑลตามแนวพระราชดำริ ส่วนที่ 5 ประมวลภาพพระราชกรณียกิจ ส่วนที่ 6 แบบจำลองโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ส่วนที่ 7 ห้องฉายวีดีทัศน์สารคดีพระราชกรณียกิจ ส่วนที่ 8 ห้องอ่านหนังสือ และ ส่วนที่ 9 มัลติมีเดีย
พร้อมกันนี้สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเครื่องสักการะแก่พสกนิกรที่มาถวายสักการะพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นประจำทุกวัน ตั้งแต่เวลา 17.00 น. เป็นต้นไป
การนี้ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดกิจกรรมจิตอาสาร่วมประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์ เพื่อทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ณ อาคารรับรองพระราชวังดุสิต อาคาร 606 สำนักพระราชวังสนามเสือป่า ตั้งแต่เวลา 10.00 น. – 16.00 น. และบริเวณพระลานพระราชวังดุสิต ตั้งแต่เวลา 17.00 น. เป็นต้นไป
นอกจากนี้ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดการแสดงดนตรีบทเพลงพระราชนิพนธ์และบทเพลงเฉลิมพระเกียรติ ทุกวันเสาร์ ณ บริเวณพระลานพระราชวังดุสิต เวลา 19.00 น. - 21.00 น. เพื่อพระราชทานความสุขแก่พสกนิกรอีกด้วย