พระพุทธิญานมุนี เจ้าอาวาสวัดพระธาตุผาเงา เจ้าคณะอำเภอเชียงแสน ตำบลเวียง อำเภอเวียงแสน จังหวัดเชียงราย เปิดเผยว่า วัดพระธาตุผาเงา อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ร่วมกับ ชุมชน โรงเรียน หน่วยงานภาครัฐ เอกชน โครงการตฤณ นครา โกลเด้นไทรแองเกิ้ล จังหวัดเชียงราย จัดงานงาน"ถวายเทียนพรรษา...หิรัญนครเงินยาง ๒๕๖๑" เพื่อถวายเป็นพุทธบูชามหากุศล และเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 66 พรรษา จัดขึ้นอย่างทรงคุณค่ากว่าทุกปีที่ผ่านมา เนื่องจากประวัติอันยาวนานของเชียงแสนเป็นยุคแรกของอาณาจักรล้านนา ซึ่งชาวเชียงแสนล้ วนภาคภูมิใจในประวัติศาสตร์ของผืนแผ่นดินที่อยู่พร้อมกับมรดกทางวัฒนธรรมที่หลากหลาย สะท้อนถึงความรุ่งเรืองที่ได้สืบทอดมานับแต่ครั้งยุคแคว้นหิรัญนครเงินยาง (เชียงแสนครั้งอดีตกาล) จนถึงปัจจุบัน แต่มีคนจำนวนมากอาจไม่ทราบจึงได้ร่วมใจกันสืบทอดพระพุทธประเพณี พร้อมทั้งสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมด้วยการจัดขบวนแห่เทียนพรรษาในรูปแบบที่สะท้อนคุณค่าและความรุ่งเรือง
"การจัดงานในครั้งนี้ คือการรวมพลังของชาวเชียงแสน ที่จะได้สร้างมหากุศลเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาและถวายพระกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ในวันเฉลิมพระชนม์พรรษาในครั้งนี้ โดยร่วมกันสืบสานวัฒนธรรมประเพณีอันทรงคุณค่าไว้ จึงอยากเชิญชวนทุกท่านมาร่วมงาน นอกจากจะได้ทำบุญร่วมกันแล้วจะได้สัมผัสขบวนแห่เทียนที่มีความงดงามจากศิลปะเชียงแสนล้านนาแบบโบราณตามแบบหิรัญนครเงินยางเชียงแสน ที่ประสูติของพระเจ้ามังรายมหาราชอีกด้วย" เจ้าอาวาสวัดพระธาตุผาเงากล่าว
พระพุทธิญานมุนี เจ้าอาวาสวัดพระธาตุผาเงา ได้กล่าวถึง ประเพณีเข้าพรรษาว่า "วันเข้าพรรษา เป็นวันสำคัญมากวันหนึ่งในทางพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นพุทธบัญญัติให้พระสงฆ์ทุกรูปต้องปฎิบัติตาม หมายถึง การอธิษฐานอยู่ประจำที่ไม่เที่ยวจาริกไปยังสถานที่ต่างๆเว้นแต่มีกิจจำเป็นจริงๆ เมื่อไปแล้วมีข้อจำกัดว่าต้องกลับมายังสถานที่จำพรรษาเดิมภายใน 7 วัน
สำหรับฆราวาสมีความเชื่อกันมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาลว่าในช่วงเข้าพรรษานั้นก็ควรจะละเว้นหรือหยุดทำสิ่งไม่ดี เช่น การดื่มสุรายาเมา เล่นการพนัน ประพฤติเสเพลต่างๆ และหันมาบำเพ็ญความดี ไปวัดรับศีล ฟังเทศน์ การบำเพ็ญภาวนา บางคนอธิษฐานใจด้วยตนเอง บางคนปฏิญาณตนต่อหน้าพระสงฆ์เป็นพยานแล้วก็ปฏิบัติตามคำอธิษฐาน หรือคำปฏิญาณนั้นตลอด 3 เดือน
ส่วนการถวายเทียนนั้น พุทธศาสนิกชนเมื่อทราบว่ามีอานิสงส์มากจึงจัดเทียนพรรษาถวายแด่พระสงฆ์เพื่อพระสงฆ์จะได้จุดถวายเป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา ตลอดพรรษาให้เป็นเครื่องส่งสว่างหรือในอดีตนั้นไม่มีแสงไฟฟ้าพระภิกษุ สามเณรจะใช้แสงเทียนส่องสว่างเพื่อศึกษาพระธรรมวินัยในช่วงเวลากลางคืน และพุทธศาสนิกชนทั้งหลายมีความเชื่อว่าบุญกุศลที่ได้จากการทำบุญถวายเทียนพรรษานั้นจะส่งผลให้มีปัญญาสว่างไสว ชีวิตจะรุ่งโรจน์เปรียบเสมือนแสงเทียนที่ส่องสว่างนั้น เมื่อมีกุศลศรัทธาแล้วจึงร่วมกันจัดถวายเทียนพรรษาเพื่อเป็นมหากุศลอันยิ่งใหญ่ นอกจากนั้นจะทำให้ผู้ร่วมทำอิ่มบุญ อิ่มใจแล้วยังเป็นการสร้างความสามัคคีแก่ชาวเชียงแสนและทุกท่านได้เป็นอย่างดี
ด้านโครงการตฤณ นครา โกลเด้นไทรแองเกิ้ล ในฐานะผู้สนับสนุนการจัดงานส่วนร่วมในกิจกรรมถวายเทียนพรรษาครั้งนี้ว่า ในฐานะที่โครงการตฤณ นครา โกลเด้นไทรแองเกิ้ลตั้งอยู่ในเชียงแสน ซึ่งพวกเราสำนึกถึงคุณค่าของผืนแผ่นดินและสังคมอันมั่งคั่งด้วยมรดกทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของเชียงแสนนี้ การมีส่วนร่วมกับชาวเชียงแสนในกิจกรรมถวายเทียนเข้าพรรษาถือว่าเป็นมหาบุญและกุศลที่ทำให้พวกเราสัมผัสได้ถึงความสุขในทันที พุทธประเพณีและศิลปะทางวัฒนธรรมที่สะท้อนผ่านขบวนการแห่เทียนยิ่งทำให้เราภูมิใจที่เป็นส่วนหนึ่งของเชียงแสนสังคมที่อุดมด้วยเรื่องราวและมรดกทางวัฒนธรรมที่สุดของไทย
ทั้งนี้ภายในงานจัดให้มีขบวนแห่เทียนพรรษาที่สวยงามตระการตาถึง 9 ขบวน เพื่อถวายเทียนนอกจากให้กับวัดพระธาตุผาเงาแล้วยังถวายให้กับอีกวัดอื่นๆ ในเขตเทศบาลเวียงเชียงแสนและตำบลต่างๆ ทั้งหมดในเขตอำเภอเชียงแสน อีก 9 วัด ซึ่งในปีนี้จะแสดงให้เห็นถึงลักษณะการแต่งกายแบบเชียงแสนโบราณในยุคพญาแสนภู อันเป็นยุคที่รุ่งเรืองทั้งพระพุทธศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม โดยสื่อผ่านเครื่องแต่งกายตามลักษณะเฉพาะแบบเชียงแสนโบราณ ได้ปรากฏเป็นภาพจิตรกรรมที่วัดหนองบัวจังหวัดน่าน ซึ่งที่เป็นฝีมือของช่างเชียงแสน ที่ได้แต่งแต้มผืนผ้าและแพรพรรณต่างๆตามความเชื่อ หรือผ่านการมองเห็นจนแสดงเป็นภาพจิตรกรรมที่มีการนุ่งและแต่งกายด้วยความงามตามแบบเชียงแสน อีกทั้งหลักฐานการค้นพบเครื่องประดับแผ่นทองคำดุลลายในพิพิธภัณท์เชียงแสน ที่แสดงเอกลักษณ์ความเป็นเชียงแสนในอดีต ที่มั่งคั่ง และรุ่งเรื่องผ่านอาภรณ์พรรณ โดยมีการจัดขบวนตามลำดับ ดังนี้
- ขบวนขันเจริญและเครื่องราชูปโภค ขบวนแห่ที่เปรียบดังการเคารพและคารวะแด่สิ่งศักดิ์สิทธ์ เป็นสัญลักษณ์แห่งการนอบน้อม
- ขบวนหาบสวยดอกไม้สวยดอก เปรียบดังดอกไม้ธูปเทียนที่จัดแต่งอย่างสวยงาม เพื่อการสักการะแก่สิ่งที่เคารพ เป็นสิ่งที่ล้านนานิยมในการบูชาตามจารีตแต่โบราณ
- ขบวนเครื่องสักการะ แบบล้านนาเครื่องสักการระพระพุทธเจ้า เครื่องสักการะอันเป็นของสูงค่าแบบโบราณอย่างล้านนา ประกอบด้วย สุ่มหมาก หมากเบ็งต้นผึ้ง ต้นเทียน สุมดอก และขบวนเทียนเล็กที่จะถวายให้แก่อีก 9 วัด
- เสลี่ยงเทียนใหญ่ ประกอบด้วยเสลี่ยงหาม 9 เสลี่ยง หามเทียนถวาย ประดับตกแต่งยอดดอกไม้คำ ขันแปดเหลี่ยม ลงสีรัก ชาด ปิดทอง รองรับดอกไม้บูชาอันเป็นดอกไม้พื้นเมืองเพื่อเป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา การถวายทานดอกไม้ไหว ข้าวตอก ดอกเก็ตถวา (พุดซ้อน)
- ขบวนเครื่องสูงประกอบยศพระพุทธเจ้า เป็นเครื่องสูงอันแสดงถึงตำแหน่งแห่งความเป็นกษัตริย์ของพระพุทธเจ้า อันเป็นเครื่องประกอบกับอาสนเตียง พระเจ้าเครื่องสูงอันแสดงถึงเครื่องราชูปโภคแห่งกษัตริย์ผู้เสวยชาติเป็นพระพุทธเจ้า
ร่วมกันบอกเล่ามรดกทางวัฒนธรรมท้องถิ่นล้านนาที่เก่าแก่ ตลอดจนเพื่อร่วมกันอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามท้องถิ่นของชาวเชียงแสน ที่เคยปฏิบัติสืบต่อกันมาครั้งแต่บรรพชนให้คงอยู่ถาวรสืบไป
ข้อมูลเพิมเติมเกี่ยวกับวัดพระธาตุผาเงา
วัดเก่าแก่ที่สำคัญของจังหวัดเชียงราย ได้ชื่อมาจากพระธาตุผาเงาที่อยู่ในบริเวณวัดซึ่งตั้งอยู่บนยอดหินก้อนใหญ่ คำว่า "ผาเงา" ก็คือ เงาของก้อนผาหรือก้อนหินที่มีลักษณะเป็นรูปสูงใหญ่คล้ายรูปทรงพระเจดีย์และให้ร่วมเงาที่ดีมาก ชาวบ้านจึงเรียกกันว่า "พระธาตุผาเงา" พระธาตุองค์นี้เชื่อกันว่าสร้างมาตั้งแต่ ระหว่าง ปี พ.ศ.๔๙๔ - ๕๑๒ โดย ขุนผาพัง เข้าผู้ครองนครโยนก องค์ที่ ๒๓ สิ่งสำคัญในวัดพระธาตุผาเงา นอกจากพระธาตุผาเงาแล้วยังมีสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง เช่น พระเจดีย์เจ็ดยอด พระเจดีย์จอมจัน พระวิหาร สถานที่ประดิษฐานพระพุทธรูปหลวงพ่อผาเงา พระธาตุพุทธนิมิต และซุ้มประตูพระธาตุผาเงาที่มีลวดลายลักษณะสวยงามมาก เป็นสถานปฏิบัติธรรมบนเนื้อที่ประมาณ ๑๔๓ ไร่ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในปี พ.ศ.๑๐๐๕ วิหารใหม่สร้างขึ้นบริเวณที่ขุดพบพระประธาน (หลวงพ่อเงา) บนยอดเขาประดิษฐาน พระบรมธาตุนิมิตรเจดีย์ ซึ่งบริเวณนี้สามารถชมวิว ทิวทัศน์บริเวณเมืองเชียงแสน แม่น้ำโขง แม่น้ำคำ และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวได้