นางสาวเสริมสุข สลักเพ็ชร์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ได้ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมไทยและทั่วโลกในหลายๆ ด้านโดยเฉพาะการนำเข้าและส่งออกสินค้าเกษตร ล่าสุดฝ่ายการเกษตรประจำสถานกงสุลใหญ่ ณ นครกว่างโจวได้แจ้งปัญหาการปิดด่านการค้าชายแดนจีน–เวียดนามที่ตั้งอยู่ในเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วงของจีนหลายแห่ง โดยให้รถสินค้าผลไม้ของเวียดนามต้องเข้าสู่จีนที่จุดเดียวกับรถสินค้าผลไม้ของไทยคือด่านโหย่วอี้กวนทำให้รถติดหน้าด่านสะสมเป็นทางยาว 15 กิโลเมตร ส่งผลต่อคุณภาพของผลไม้ไทยโดยเฉพาะทุเรียนที่สุกก่อนถึงมือผู้บริโภค กรมวิชาการเกษตร และสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) จึงได้เร่งเจรจากับกระทรวงศุลกากรของจีน (GACC) เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวอย่างเร่งด่วนจนเป็นผลสำเร็จจีนยินยอมให้ไทยสามารถนำเข้าผลไม้เข้าสู่ประเทศประมาณปลายเดือนเมษายนนี้เพิ่มเติมจากเดิมได้อีก 2 ด่าน คือด่าน ตงซิง และด่านรถไฟผิงเสียง
นับเป็นข่าวดีของเกษตรกรและผู้ส่งออกของไทยที่จีนเห็นชอบให้ผลไม้ไทยสามารถนำเข้าได้ที่ด่านตงซิง และด่านรถไฟผิงเสียง รวมทั้งให้บรรจุลงในร่างพิธีสารฉบับใหม่ ซึ่งนับเป็นก้าวกระโดดที่สำคัญต่อการส่งออกผลไม้ไปจีน เนื่องจากเป็นการเปิดให้รถผลไม้จากไทยสามารถใช้เส้นทางใดก็ได้ในการขนส่ง และเพิ่มจำนวนด่านที่อนุญาตให้ส่งออกและนำเข้า โดยด่านฝ่ายไทย ได้แก่ ด่านตรวจพืชเชียงของ ด่านตรวจพืชบึงกาฬ ด่านตรวจพืชนครพนม ด่านตรวจพืชมุกดาหาร และจุดผ่อนปรนบ้านผักกาดของจังหวัดจันทบุรี ส่วนด่านฝ่ายจีน ได้แก่ ด่านโม่หัน ด่านโหย่วอี้กวน ด่านตงซิง และด่านรถไฟผิงเสียง ถือเป็นการปลดล็อคเรื่องเส้นทางและด่านนำเข้าที่เคยเป็นข้อจำกัดในการขนส่งของทั้งสองฝ่ายมาโดยตลอด
ด่านตงซิง ตั้งอยู่ที่เมืองตงซิง อำเภอฝังเฉิงกั่ง เขตกว่างซีจ้วงฯ ของจีน อยู่ห่างจากด่านหม่งไก๋ จังหวัดกว๋างนิญของเวียดนามเพียง 100 เมตร โดยได้รับอนุญาตให้เป็นด่านนำเข้าผลไม้จากต่างประเทศเป็นแห่งที่ 2 ของเขตกว่างซีจ้วงฯ ต่อจากด่านโหย่วอี้กวน สามารถรองรับรถสินค้าเข้าออกได้ไม่ต่ำกว่า 2,000 คันต่อวัน จึงเป็นด่านที่มีศักยภาพในการนำเข้าผลไม้จากไทย
ส่วนด่านรถไฟผิงเสียง ตั้งอยู่ที่เมืองผิงเสียง เขตกว่างซีจ้วงฯ ของจีน ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากด่าน โหย่วอี้กวน โดยเป็นด่านรถไฟเพียงแห่งเดียวของเขตกว่างซีจ้วงฯ ที่ได้รับอนุญาตให้เป็นด่านนำเข้าผลไม้ ซึ่งตู้สินค้าผลไม้ไทยที่ขนส่งทางรถยนต์สามารถเปลี่ยนมาขนส่งโดยรถไฟเพื่อเข้าสู่จีนได้ที่สถานีรถไฟด่งดัง ดังนั้นการอนุญาตให้นำเข้าผลไม้ไทยผ่านด่านดังกล่าวของจีน นับเป็นการพลิกโฉมรูปแบบการส่งออกผลไม้ไทยไปจีน จากเดิมที่มีเพียงทางรถยนต์ ทางเรือ และทางอากาศเท่านั้น จึงเป็นทางเลือกใหม่ให้กับผู้ส่งออกไทย
อธิบดีกรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า ในระยะเวลาที่ผ่านมาการส่งออกผลไม้ไทยไปจีนทางบกผ่านลาวและเวียดนามเข้าสู่จีนที่ด่านโหย่วอี้กวนขยายตัวอย่างต่อเนื่อง แต่ปัญหารถติดสะสมหน้าด่าน โหย่วอี้กวนเป็นประจำในช่วงฤดูกาลส่งออกผลไม้ไทยและเวียดนาม ทำให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เห็นว่าการนำเข้าผ่านด่านโหย่วอี้กวนเพียงแห่งเดียวอาจไม่เพียงพอ จึงได้เร่งเจรจา “ร่างพิธีสารการขนส่งผลไม้ไปจีนทางบก” ฉบับใหม่ร่วมกับฝ่ายจีนมาอย่างต่อเนื่อง
ทั้งนี้ การเปิดเส้นทางครั้งนี้ประสบผลสำเร็จเป็นผลสืบเนื่องจากการทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิดระหว่างกระทรวงเกษตรฯ ของไทยและกระทรวงศุลกากรของจีน โดยกรมวิชาการเกษตรและมกอช. ได้เร่งผลักดันประเด็นและเจรจากับฝ่ายจีนอย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด จนกระทั่งในการเดินทางเยือนจีนของ นายเฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรฯ เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2562 ที่ผ่านมาทั้ง 2 ฝ่ายได้เห็นชอบร่วมกันในหลักการของร่างพิธีสารฯ ดังกล่าว และนำมาสู่การเริ่มเปิดด่านและเส้นทางในครั้งนี้
