ทฤษฎีนี้ถูกคิดค้นโดยอาจารย์กิตติคุณ สารคล่อง ซึ่งเขายึดหลักตามคัมภีร์วิสุทธิมรรคในพุทธศาสนา นำมาประยุกต์ใช้ทั้งฝ่ายมหายานและหินยาน โดยมีความเชื่อว่ามนุษย์มีบุคลิกภาพที่แตกต่างกัน 6 ประเภท คือ 1. ประเภทรักสวยรักงาม 2.ประเภทโมโหโกรธาเป็นนิจ 3. เขลาเพราะความไม่รู้ 4. ลังเลสงสัย 5.ศรัทธาโดยใช้สติปัญญากลั่นกรอง 6. มีสติปัญญาเฉียบคมในการดำรงค์ชีวิต
สาเหตุความแตกต่างของบุคลิกภาพเกิดจาก 1. ยีน 2.สิ่งแวดล้อม 3. สถานการณ์ ทั้งสามส่วนหล่อหลอมออกมาเป็นพฤติกรรม 6 ประเภท สุดแต่ว่าส่วนผสมใดจะมากน้อยแตกต่างกันออกไป จึงทำให้เกิดความแตกต่างกันเรียกว่า Carita หรือจริตในภาษาไทย
ทฤษฎีนี้ยังเชื่อตามหลักพุทธปรัญญา โดยเชื่อตามหลักวิทยาศาสตร์ว่าต้องพิสูจน์ได้ ให้ความสำคัญกับมนุษย์เป็นที่ตั้ง เชื่อว่ามนุษย์สามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมได้โดยการจัดส่วนผสมของ ยีน สิ่งแวดล้อม และสถาณการณ์เสียใหม่จะทำให้มนุษย์เปลี่ยนบุคลลิกภาพตามที่ต้องการได้
กิตติคุณ สารคล่อง ถูกจารึกในวิกิพีเดียว่าเป็นบุคคลสำคัญ ดังนี้ http://th.m.wikipedia.org/wiki/พ.ศ._2514