สาเหตุที่ทำให้จำนวนสุนัขจรจัดมีมากขึ้นเรื่อย ๆ มาจากเจ้าของสุนัขที่ไม่มีความรับผิดชอบ ไม่ดูแล ปล่อยสุนัขออกไปวิ่งเล่นนอกบ้านจนตั้งท้องเพราะไม่ยอมทำหมัน พอสุนัขคลอดลูกออกมา เลี้ยงไม่ไหวก็เอามาทิ้ง รวมไปถึงธุรกิจฟาร์มเพาะสุนัขที่ประสบปัญหาขาดทุน ต้องเลหลังขายหรือไม่ก็เอาสุนัขไปทิ้ง หากคนไทยใจบุญกันจริง ๆ คงไม่มีปัญหาสุนัขจรจัดเกิดขึ้น การจะเลี้ยงสุนัขสักตัว ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด จะซื้อให้ลูกเลี้ยง จะเลี้ยงเพราะความน่ารัก หรือคู่รักทั้งหลายจะรับลูกหมามาเลี้ยงเป็นลูก และอีกมากมายหลายเหตุผล ก่อนเลี้ยงควรจะคิดให้รอบคอบและมีความรับผิดชอบกับอีกชีวิตหนึ่งที่จะมาเป็นสมาชิกในบ้านของเรา เพราะการเลี้ยงสุนัขไม่ใช่แค่ให้ข้าวให้น้ำ แต่ยังมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่ต้องทำเพราะสุนัขก็ชีวิตมีจิตใจเหมือนกัน
ศูนย์พักพิงสุนัขจรจัดนครชัยบุรินทร์ จังหวัดนครราชสีมา แนะนำข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับการดูแลสุนัขสำหรับผู้คิดจะรับสุนัขมาเลี้ยงดังนี้
1. อาหารการกิน ต้องให้อย่างถูกต้องเหมาะสมกับช่วงวัย สัมพันธ์กับขนาดและน้ำหนักตัวหรือควรศึกษาว่าสิ่งไหนกินได้ กินไม่ได้ เช่น ไม่ควรให้น้องหมากินอาหารรสจัดของคน เพราะอาจส่งผลกระทบให้เจ็บป่วยหรืออาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเข้าใจผิด ๆ เรื่องสุนัขชอบแทะหรือกินกระดูก ซึ่งในความจริงแล้ว กระดูกที่ผ่านความร้อนแล้วจะย่อยยากสำหรับสุนัข ทั้งยังเป็นอันตรายต่ออวัยวะภายในของสุนัขอย่างยิ่งเพราะกระดูกมีความแข็งและแหลมคม อาจบาดและทะลุกระเพาะหรือลำไส้ จนทำให้เกิดภาวะช่องท้องอักเสบตามมา ซึ่งเป็นภาวะที่รุนแรงทำให้เสียชีวิตได้ แถมยังไม่ได้รับสารอาหารที่จำเป็นอีกต่างหาก
2.ใส่ใจสุขภาพ พาไปตรวจร่างกายประจำปี คัดกรองโรค ทำหมันอย่างจริงจัง เพื่อป้องกันการเจ็บป่วย นอกจากนี้ควรดูแลให้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี มีพื้นที่ให้น้องหมาได้วิ่งเล่นผ่อนคลาย
ออกกำลังกาย และต้องหมั่นทำความสะอาดบ่อย ๆ ในบริเวณที่น้องหมาชอบนอน อาบน้ำสุนัขป้องกันเห็บหมัด ที่สำคัญอย่าลืมฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าให้น้องหมาตั้งแต่อายุ 2-4 เดือน แล้วฉีดซ้ำตามกำหนดทุกปี เพื่อให้มั่นใจว่าภูมิคุ้มกันจะอยู่ในระดับที่เหมาะสม สามารถป้องกันการเจ็บป่วยจากโรคได้ตลอดเวลา
3. การเรียนรู้เป็นเรื่องสำคัญ ควรฝึกทักษะการเรียนรู้ให้น้องหมารู้จักระเบียบวินัยและรู้จักทำตามคำสั่งพื้นฐาน เช่น ฝึกให้เคารพเชื่อฟังเจ้าของ ไม่ทำลายข้าวของ ไม่เห่าพร่ำเพรื่อ ฝึกให้ขับถ่ายเป็นที่เป็นทาง เจ้าของสามารถดุหรือตักเตือนได้ โดยเน้นใช้น้ำเสียงบอกให้รู้เมื่อไม่ต้องการให้ทำ หยุด หรือรอ และไม่ลืมที่จะกล่าวชมหรือให้รางวัลเมื่อทำตามคำสั่งที่สอนได้ การฝึกให้น้องหมามีระเบียบนอกจากจะเชื่อฟังคำสั่งเราแล้วต้องไม่ไปรบกวน หรือสร้างความรำคาญใจให้คนอื่น ๆ อีกด้วย
4. มีเวลาให้ เพราะการให้เวลาเหมือนการให้ความรัก สุนัขเองก็เหมือนคนในครอบครัวที่ต้องการการเอาใจใส่ดูแลที่ดี และต้องการใช้เวลาร่วมกันกับเจ้าของ เช่น พาไปเดินออกกำลังกาย เล่นด้วยกัน พาไปอาบน้ำแปรงขน ดูแลให้มีผิวหนังสวย สะอาด มีขนเงางาม แววตาสดใส ฯลฯ
5.ศึกษานิสัยใจคอ สุนัขเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีความรู้สึกแทบไม่ต่างจากคน ทั้งในเวลาปกติหรือยามเจ็บป่วย ดังนั้นคนเลี้ยงจึงควรศึกษาพฤติกรรมและนิสัยใจคอน้องหมาที่เราเลี้ยงว่าเป็นอย่างไร หมั่นทำความเข้าใจในสิ่งที่น้องหมาต้องการจะสื่อสารกับเรา เช่น ในยามป่วยที่คนต้องการกำลังใจและการดูแล น้องหมาก็เช่นกัน การอยู่ข้าง ๆ คอยปลอบเวลากลัวหรือตกใจจากเสียงดัง ด้วยการสัมผัส กอด ลูบหัว เพื่อปลอบประโลม ก็สามารถสร้างความอุ่นใจให้กับน้องหมาได้ดี
ฉะนั้น หากคิดจะรักและรับน้องหมาสักตัวมาเลี้ยง ไม่ใช่แค่ให้อาหารครบทุกมื้อแล้วถือว่าจบ แต่ต้องเลี้ยงดูด้วยความรักและความเข้าใจ ให้สมกับความซื่อสัตย์และความรักที่น้องหมามอบให้เราด้วย นอกจากคุณจะได้เพื่อนแท้ที่รักคุณโดยไม่มีเงื่อนไขแล้ว คุณยังจะเป็นคนที่ไม่เพิ่มปัญหาให้สังคมอีกด้วย หากคุณมั่นใจว่าคุณพร้อมจะเป็นเจ้าของสุนัข และอยากช่วยแบ่งเบาปัญหาสุนัขจรจัดในสังคมไทย "ศูนย์พักพิงสุนัขจรจัดนครชัยบุรินทร์" ตำบลหนองสาหร่าย อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา มีน้องหมาไร้บ้านจำนวนมากที่ผ่านการตรวจรักษาและการฝึกฝนวินัย พร้อมที่จะมีผู้อุปถัมภ์ สนใจติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ หมายเลขโทรศัพท์ 0 4430 0731