มารู้จักเส้นสะโพกไซอาติก้า (Sciatica) กันก่อน
ในร่างกายของคนเรามีเส้นประสาทอยู่มากมาย แต่เส้นประสาทที่อยู่บริเวณกระดูกสันหลังส่วนล่างช่วงเอว พาดผ่านไปสะโพกด้านหลัง ต้นขาด้านหลัง น่อง ไปจนถึงเท้านั้น เรียกว่าเส้นประสาทไซอาติก้า หรือ Sciatica Nerve เรียกได้ว่าเป็นเส้นประสาทที่ยาวที่สุดในร่างกายและมีขนาดใหญ่ หากมีอะไรมากระทบหรือเบียดกดเส้นประสาทนี้ มักทำให้เกิดการบาดเจ็บ ระคายเคือง หรืออักเสบ จนเกิดอาการปวดสะโพกร้าวลงขา หรือ Sciatica Pain
สาเหตุของการปวดสะโพกร้าวลงขา
ส่วนสาเหตุที่ทำให้เส้นประสาทนี้ได้รับการกระทบกระเทือน อาจเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น จากภาวะกระดูกเสื่อมตามธรรมชาติในผู้สูงอายุจนไปกดทับเส้นประสาทไซอาติก้า หรือหมอนรองกระดูกทับเส้นสะโพก หรือตามแนวที่เส้นประสาทวิ่งผ่าน จนทำให้เกิดอาการปวดหลังและร้าวลงขาไปตามแนวเส้นประสาทนี้ได้เช่นเดียวกัน
ใครเสี่ยงเป็นอาการ Sciatica Pain บ้าง
สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นอาการปวดหลังหรือสะโพกร้าวลงขา ได้แก่
- มนุษย์ออฟฟิศ หรือบุคคลที่นั่งทำงานเป็นระยะเวลานานโดยไม่ขยับเขยื้อนเปลี่ยนท่า หรือขยับตัวน้อย
- ผู้ที่ต้องยกของหนักเป็นประจำทุกวันติดต่อกันเป็นเวลานาน เช่น ช่างภาพ ซึ่งต้องสะพายกล้องและเลนส์หลายอันติดตัวตลอดเวลา เป็นต้น
- ผู้ที่มีภาวะอ้วน หรือน้ำหนักตัวเกิน
- ผู้ที่เล่นท่าออกกำลังกายด้วยตัวเอง โดยไม่มีผู้ไกด์อย่างใกล้ชิด จนทำให้เคลื่อนไหวลำตัวในลักษณะที่ไม่ถูกต้อง
- สตรีตั้งครรภ์ ที่อาจไม่ได้รับคำแนะนำเรื่องการออกกำลังกายและการบริหารอย่างถูกวิธี
ลองสังเกต เรามีอาการ Sciatica Pain หรือไม่
สำหรับผู้ที่มีอาการปวดหลังหรือสะโพกร้าวลงขา ไม่ว่าจะจากสาเหตุกระดูกหรือหมอนรองกระดูกทับเส้นสะโพก ลองสังเกตตัวเองดูว่ามีอาการเหล่านี้หรือไม่
- อาการปวดเริ่มต้นบริเวณหลังช่วงล่าง เอว หรือสะโพก
- มีความปวดร้าวไปถึงก้น ช่วงขาด้านหลัง
- บางรายอาจร้าวไปถึงน่อง หรือข้อเท้า หรือนิ้วเท้า
- บางรายอาจมีอาการชา รู้สึกเสียวซ่า บริเวณเท้าและนิ้วหัวแม่เท้าร่วมด้วย
- ส่วนใหญ่มักปวดลงที่ขาข้างใดข้างหนึ่ง แต่อาจมีบ้างรายปวดลงที่ขาทั้งสองข้างได้
การดูแลรักษาเพื่อบรรเทาอาการ Sciatica Pain
- ควรพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยต้นเหตุของกระดูกทับเส้นสะโพกและอาการอย่างละเอียด เพื่อทำการรักษาอย่างถูกต้อง
- การใช้ยากลุ่ม NSAIDs หรือยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ เพื่อลดอาการอักเสบ เช่น ยาคลายกล้ามเนื้อ (Muscle Relaxant) เพื่อทำให้กล้ามเนื้อคลายตัว หรือยาที่รักษาอาการปวดจากการที่มีกระแสประสาทผิดปกติ (Neuropathic Pain)
- การใช้วิธีบริหารร่างกาย ยืดเหยียดกล้ามเนื้อที่ถูกวิธีเป็นประจำอย่างสม่ำเสมอ หรือการรักษาทางกายภาพบำบัด การฝังเข็ม การใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ เช่น เครื่องอัลตราซาวนด์ เครื่องช็อกเวฟ เป็นต้น
- หากวิธีต่าง ๆ ไม่ได้ผล อาจต้องใช้วิธีการผ่าตัดกระดูกทับเส้นสะโพกเพื่อรักษาอาการอย่างได้ผลที่สุด ซึ่งมีทั้งการผ่าเปิด และการผ่าตัดส่องกล้อง ที่ทำให้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
เพื่อไม่ให้ตัวเองต้องเสี่ยงกับโรคที่สามารถหลีกเลี่ยงได้ อย่าลืมพยายามบริหารร่างกายและออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อไม่เป็นมนุษย์ออฟฟิศที่อมโรค และมีสุขภาพที่แข็งแรง เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ที่มา: โรงพยาบาลเวชธานี