จากผลการประเมินในภาพรวมดังกล่าวได้สะท้อนให้เห็นระบบการศึกษาทั่วโลกที่มีคะแนนเฉลี่ยลดลงเมื่อเทียบกับ PISA 2018 อันเป็นผลกระทบจากการจัดการเรียนรู้ในช่วงที่ต้องฝ่าวิกฤตโควิด-19 ทั้งนี้ แนวโน้มผลประเมินของไทยตั้งแต่ PISA 2000 จนถึง PISA 2022 มีคะแนนเฉลี่ยด้านคณิตศาสตร์และการอ่านล้วนมีแนวโน้มที่ลดลง แต่สำหรับด้านวิทยาศาสตร์ถ้ามองในเชิงสถิติก็ถือว่าไม่เปลี่ยนแปลง
ผลประเมินนี้เป็นหนึ่งในตัวชี้วัดคุณภาพการศึกษาที่ส่งสัญญาณให้ผู้เกี่ยวข้องร่วมมือกันหาแนวทางในการพัฒนาเพื่อเร่งยกระดับสมรรถนะนักเรียนไทยให้แข่งขันได้ในโลกอนาคต ด้วยเหตุนี้การวิเคราะห์ผลการประเมิน PISA จึงเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการนำไปใช้วางแผนแนวทางดำเนินงานยกระดับคุณภาพของนักเรียนให้เกิดทักษะการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาในชีวิตจริง
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ซึ่งเป็นศูนย์แห่งชาติ (National Center) ทำหน้าที่ดำเนินการจัดสอบโปรแกรมนี้ของประเทศไทย ได้ชี้ให้เห็นข้อค้นพบที่น่าสนใจหลายประเด็น เช่น "นักเรียนกลุ่มช้างเผือก" ซึ่งเป็นนักเรียนที่มีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมอยู่ในกลุ่มล่างสุดของประเทศ แต่กลับสามารถทำคะแนนคณิตศาสตร์อยู่ในกลุ่มบนสุดของประเทศได้ โดยประเทศเรามีนักเรียนกลุ่มนี้อยู่ 15% ในขณะที่ประเทศ OECD มีนักเรียนกลุ่มนี้อยู่เพียง 10% บ่งชี้ว่านักเรียนที่ด้อยเปรียบด้านสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมก็สามารถมีผลการประเมินที่ดีได้
สำหรับกลุ่มโรงเรียนที่เน้นการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ พบว่า มีคะแนนเฉลี่ยทั้งสามด้านอยู่ในระดับเดียวกับกลุ่มประเทศหรือเขตเศรษฐกิจที่มีคะแนนคณิตศาสตร์สูงสุดห้าอันดับแรก
ดูรายละเอียดผลประเมิน PISA 2022 และศึกษาข้อมูลได้ที่ https://pisathailand.ipst.ac.th
ที่มา: สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี